Забруджанне вады, хваробы: небяспека ад сажалкі-назапашвальніка пад Жодзінам

24/04/2025 - 14:03

Чым небяспечная сажалка-назапашвальнік для экалогіі і здароўя

Чым небяспечная сажалка-назапашвальнік для экалогіі і здароўя / greenbelarus.info/

Пад Жодзінам будуюць сажалку-назапашвальнік для фекальных адкідаў, якія туды будуць звазіць з Мінска. Мясцовыя жыхары непакояцца за сваё здароўе і за шкоду, якая можа быць нанесена прыродзе раёна.

Еўрарадыё спытала актывістаў з "Зялёнага тэлефона" пра тое, як сажалка-назапашвальнік паўплывае на экалогію і здароўе людзей.

У чым галоўная небяспека?

Адна з галоўных праблем наяўнасці сажалкі-назапашвальніка, на думку актывістаў, — гэта забруджванне атмасфернага паветра метанам, серавадароду і аміякам.

— У справаздачы аб АУНА [Ацэнка ўздзеяння на навакольнае асяроддзе. — Еўрарадыё] па сажалцы-назапашвальніку №19, якую планавалі будаваць у Маладзечанскім раёне, колькасць выкіду складзе 637,20838 тон на год, з іх аміяк — 33,96346 т/год, метан — 602,7764 т/год, серавадарод — 0,46852 т/год — усе гэтыя рэчывы маюць непрыемны пах.

"Зялёны тэлефон" адзначае, што калі гідраізаляцыйныя пласт асновы сажалкі-назапашвальніка парушыцца, то сцёкі могуць пратачыцца ў грунтавыя вады.

— Акрамя гэтага, сажалка можа проста перапоўніцца. Пры такім раскладзе змесціва сцёкаў можа патрапіць на найбліжэйшыя тэрыторыі і забрудзіць іх.

Загрязнение воды, болезни: опасность природе и людям пруда-накопителя под Жодино

Тэрыторыя для сажалкі-назапашвальніка

@alexeidomoracki #беларусь #рекомендации #стройка #жодино #экология ♬ оригинальный звук - Алексей Доморацкий

Па-трэцяе, сажалка будзе вылучаць забруджвальныя рэчывы (метан, серавадарод, аміяк), якія могуць стаць прычынай галаўных боляў, млоснасці і раздражнення слізістых.

— А ў выпадку прамога кантакту чалавека з сажалкай магчымыя скурныя захворванні, інфекцыі або атручванні.

Акрамя гэтага, адзначаюць эксперты, блізкасць да аб'екта можа выклікаць у жыхароў трывогу, стрэс і недавер да мясцовых уладаў, асабліва пры адсутнасці празрыстай інфармацыі аб мерах бяспекі.

Як сажалка паўплывае на экасістэму?

Сама наяўнасць сажалкі-назапашвальніка прывядзе да памяншэння відаў жывёл і забруджвання глебаў.

— Забруджванне глебаў або водаў (пры аварыях) можа прывесці да назапашвання таксічных рэчываў у арганізмах, што паўплывае на драпежнікаў і траваедных жывёл. Выдаленне расліннасці і парушэнне глебавага покрыва павялічаць рызыку эрозіі, асабліва пры моцных ападках. Без рэкультывацыі пасля заканчэння эксплуатацыі, участак можа застацца дэградаваным, з нізкім патэнцыялам для аднаўлення экасістэмы. Пры аварыях магчыма доўгачасовае забруджванне, якое закране больш шырокую тэрыторыю.

Ці былі ва ўладаў альтэрнатывы?

Эксперты "Зялёнага тэлефона" перакананыя, што ёсць і больш бяспечныя альтэрнатывы ўтылізацыі сцёкавых водаў у параўнанні з сажалкай-назапашвальнікам.

Эксперты кажуць, што ёсць і больш бясшкодныя альтэрнатывы для адкідаў

— Напрыклад, тэрмічная апрацоўка (спальванне, піроліз, газіфікацыя). Або выкарыстанне ў сельскай гаспадарцы пасля апрацоўкі (кампаставанне, анаэробнае зброджванне) пры строгім кантролі ўтрымання цяжкіх металаў. Таксама адкіды можна было б перапрацоўваць у будаўнічыя матэрыялы або сарбенты.

Што за сажалка-назапашвальнік?

На тэрыторыі Смалявіцкага раёна ў паскораным тэмпе вядзецца будаўніцтва сажалкі-назапашвальніка №19. Туды плануецца штодня вывозіць адкіды з мінскіх ачышчальных каналізацыйных збудаванняў.

Грамадскасць даведалася пра гэта постфактум. Ні абвестак, ні абмеркаванняў, прадугледжаных законам, у Жодзіне, Смалявіцкім раёне і навакольных вёсках, па словах мясцовых жыхароў, не праводзілася.

Былая дэпутатка Мінгарсавета Вольга Цесакова мяркуе, што паколькі ўлады наважылі не апавяшчаць пра гэтую будоўлю людзей — значыць пастанова ўжо прынятая.