"Можам убачыць хвалю банкруцтва". Што адбываецца з гандлёвымі сеткамі ў Беларусі

— Інфляцыя ўсё роўна паскараецца, яна вышэйшая за прагнозы, бо акрамя ўнутраных коштаў ёсць яшчэ і вонкавы ціск. Імпарт даражэе, а рэгуляванне коштаў не дапамагае.

Таму рэгуляванне цэн з аднаго боку забівае прыбытак прадпрыемстваў (у першую чаргу гандлёвых), а з другога — яно ўжо дабралася да вытворцаў.

"Гандаль у раздроб церпіць больш за ўсё"

Яшчэ адна прычына спусташэння беларускіх рознічных сетак — павышэнне ўзроўню заробкаў сваім работнікам праз велізарны дэфіцыт кадраў у эканоміцы.

— У Беларусі ёсць праблема з недахопам работнікаў, і заробкі даводзіцца падвышаць, бо на рынку працы вялікая канкурэнцыя, калі ў вас 200 тысяч незанятых вакансій — вам даводзіцца падвышаць заробак, калі вы хочаце, каб у вас хтосьці працаваў. І гэта тычыцца не толькі рознічных сетак, гэта тычыцца і вытворчасці, і прыватных кампаній іншых.

Тое ж самае адбываецца і па іншых галінах эканомікі, проста не ў такіх значных маштабах. Таму што менавіта гандаль ўраздроб больш за ўсё церпіць ад рэгулявання коштаў. Таму рост крэдытнай запазычанасці ідзе паўсюдна — кампаніі вымушаныя браць крэдыты, каб у іх была магчымасць проста плаціць заробак.

Адпусканне коштаў "радыкальна не зменіць сітуацыю"

Нядаўна ўлады прыдумалі новае "справядлівае цэнаўтварэнне" і адпусцілі цэны на шэраг прадуктаў. Але, на думку Андрэя Махоўскага, калі гэта і выправіць становішча, то некрытычна.

— Тэарэтычна, гэта павінна паўплываць на сітуацыю, але я б не пераацэньваў значэнне гэтага адпускання коштаў. Так, пералік тавараў скарацілі на траціну, і гэта можа здацца шмат. Але, напраўду, усе тавары, на якія кошты адпусцілі, займаюць толькі 10% спажывецкага кошыка.

Таму гэтае рашэнне радыкальна не зменіць сітуацыю. На большую частку спажывецкага кошыка кошты ўсё роўна будуць рэгулявацца як і раней, але некаторая палёгка для гандлёвых сетак, вядома, абдудзецца.

"Улады самі робяць так, што беларускія кампаніі банкрутуюць"

Андрэй Махоўскі лічыць, што велізарныя даўгі могуць прывесці да закрыцця многіх беларускіх рознічных сетак і банкруцтва прадпрымальнікаў.

— Мы ж бачылі, што ў нас гандлёвыя сеткі і крамкі банкрутуюць і зачыняюцца. Гэта адбывалася і ў 23-м, і ў 24-м годзе. Але гэта не значыць, што беларусы застануцца без гандлёвых сетак, бо ёсць расійскі бізнес. Цяпер расійскага рознічнага бізнесу, становіцца ўсё больш, паколькі ён мае вялікія рэзервы і большыя магчымасці. У тым ліку ён можа сабе гэта дазволіць, заняць месца беларускіх сетак на рынку.

Эксперт кажа, што "спажывецкай катастрофы" адбыцца не павінна, аднак пытанне суверэннасці беларускай эканомікі паўстане вельмі востра.