Квір-актывісты: бел-чырвона-белы належыць нам гэтак жа, як і іншым беларусам

11/06/2025 - 16:13

БЧБ на прайдзе выклікала шмат спрэчак / euroradio.fm

Некалькі дзён у сацсетках не сціхаюць спрэчкі пра выкарыстанне бел-чырвона-белага сцяга на Прайдах роўнасці. Даходзіць і да пагроз: іх ужо атрымалі беларусы і беларускі, якія ўдзельнічалі ў парадах у Вільні і Уроцлаве.

Еўрарадыё папрасіла прадстаўнікоў ініцыятывы “Прызматыка” пракаментаваць сітуацыю.

– Нам вельмі істотна падкрэсліць: нацыянальныя сімвалы, уключна з бел-чырвона-белымі сцягамі, належаць нам гэтак жа, як і ўсім іншым беларусам/кам. Мы маем поўнае права выкарыстоўваць іх, бо гэта частка нашай ідэнтычнасці, гісторыі і імкнення да свабоды.

Суразмоўцы дадаюць: “На прайдах гэтыя сцягі з’яўляюцца мірным знакам салідарнасці і самавызначэння”.

– Асабліва крытычна, калі ўдзельнікам прайдаў пагражаюць расправай за выкарыстанне нацыянальных сцягоў. Гэта не толькі парушае права на мірныя сходы, але і стварае небяспечны клімат страху для ўсіх, хто змагаецца за свае правы. Таму пагрозы і гвалт у адказ на іх выкарыстанне — недапушчальныя.

Квір-актывісты: бел-чырвона-белы належыць нам гэтак жа, як і іншым беларусам

БЧБ на прайдзе ў Вільні / "Наша Ніва"

Свабоды з дыскрымінацыяй не бывае

Квір-людзей у Беларусі таксама пераследуюць, нагадваюць у ініцыятыве “Прызматыка”.

– Мы сутыкаемся з рэпрэсіямі, дыскрымінацыяй і пагрозамі, і гэта становішча пагаршаецца ў сувязі з падрыхтоўкай новых абмежавальных законапраектаў — пра так званую “прапаганду” і пра змены ў заканадаўства аб правах дзіцяці. Квір-людзей арыштуюць проста за тое, што яны квір-людзі.

Яшчэ адна праблема: немагчыма адкрыта выказваць салідарнасць з палітвязнямі – прадстаўнікамі ЛГБТК+ супольнасці. Гэта можа пагоршыць стаўленне да іх у калоніях і падвергнуць іх дадатковая рызыцы здзекаў і катаванняў толькі на падставе іх ідэнтычнасці.

– Мы лічым, што няма сапраўднай свабоды і правоў там, дзе ігнаруюцца правы хаця б адной дыскрымінаванай групы. Мы заклікаем да ўзаемнай павагі, салідарнасці і абароны права кожнага чалавека на самавыяўленне, годнасць і бяспеку.

Выключэнне з грамадскага жыцця

Хэйт у бок квір-людзей за выкарыстанне бчб-сцяга ці нават за тое, што яны хочуць быць бачнымі – гэта яшчэ і спроба выключыць “іншых” з грамадскага жыцця.

– Спробы выключыць ЛГБТК+ людзей з грамадскага і палітычнага жыцця гэта не толькі несправядліва ў дачыненні да саміх прадстаўнікоў супольнасці, але і шкодзіць агульнай мэце пабудовы свабоднай, дэмакратычнай Беларусі.

Патрабаванне правоў і голасу для ўсіх, уключаючы квір-людзей, не з’яўляецца “адцягваннем увагі”, а з'яўляецца неад’емнай часткай гэтай барацьбы. Бо калі мы гаворым пра свабоду, то яна не можа быць выбарачнай. Дэмакратыя гэта не толькі пра выбары, але і пра права быць сабой, пра ўключэнне, павагу і бяспеку для ўсіх. Кожны раз, калі выключаецца адна група, мы губляем шанец на сапраўдную еднасць і на краіну, дзе ніводзін чалавек не будзе “другасным” ці “лішнім”.

У ініцыятыве канстатуюць, што спробы выключэння “падрываюць салідарнасць, раз’ядноўваюць грамадзянскую супольнасць і фактычна граюць на руку аўтарытарнай сістэме, якая карыстаецца нашымі ўнутранымі падзеламі”.

– Таму ўключэнне ЛГБТК+ людзей у агульную барацьбу за правы чалавека і свабоду гэта не толькі пра справядлівасць, але і пра эфектыўнасць і будучыню ўсёй дэмакратычнай перабудовы.