Пацяпленне ў Беларусі: балоты перасыхаюць, ураджаі змяншаюцца, мошкі атакуюць

Змяненне клімату ў Беларусі прыкметнае няўзброеным вокам. Зімы становяцца амаль бясснежнымі, вясна пачынаецца рана і адразу з высокай тэмпературай паветра, а лета – усё спякотнейшае і засушлівае. Дрэвы могуць квітнець увосень.

Як глабальнае пацяпленне змяняе прыроду Беларусі і сельскую гаспадарку, распавядае “Смартпрэс” кандыдат біялагічных навук, дырэктар Інстытута эксперыментальнай батанікі НАН Беларусі Дзмітрый Груммо.

Чужародных раслін становіцца больш, а іглічныя лясы пад пагрозай

Глабальнае пацяпленне ўплывае на склад флоры Беларусі. У краіне з’явіліся інвазійныя – чужародныя – расліны, якія пагражаюць мясцовай экасістэме.

"Зараз у Беларусі зафіксавана 500 відаў інвазійных раслін, 50 з якіх найбольш агрэсіўныя. Напрыклад, амброзія палыналістая – моцны алерген, які яшчэ нядаўна сустракаўся толькі на поўдні Украіны. Цяпер яна распаўсюджваецца па ўсёй тэрыторыі Беларусі і, паводле прагнозаў, да 2080 года дасягне Карэліі", – тлумачыць Груммо.

Пацяпленне шкодзіць і іглічным лясам. Елка паступова змяшчаецца на поўнач. Доля ельнікаў ужо скарацілася да 10% і працягвае змяншацца. Праблемы закранаюць і сасны. З-за бясснежных зім і засушлівага лета яны недаатрымліваюць вільгаць, што робіць іх уразлівымі перад шкоднікамі і хваробамі.

Беларускія балоты пад пагрозай: знікае марошка, журавіны таксама могуць пацярпець

Ад зменаў клімату церпяць і балоты – найважнейшыя экасістэмы Беларусі. Бясснежныя зімы прыводзяць да недахопу талай вады, а летнія засухі павялічваюць рызыку пажараў.

Ураджаі пад пагрозай: пацяпленне можа ўдарыць па сельскай гаспадарцы

Змены клімату адбіваюцца на сельскай гаспадарцы. Больш частыя засухі, спякотнае лета і бясснежныя зімы робяць умовы земляробства непрадказальнымі.

"Некаторыя культуры могуць выйграць ад пацяплення, але ў цэлым сітуацыя складаная. Напрыклад, азімыя культуры церпяць ад адсутнасці снежнага покрыва, які абараняе іх ад маразоў. Летнія засухі могуць прывесці да страты часткі ўраджаю, а вясновыя замаразкі – пашкодзіць пладовыя дрэвы", – тлумачыць вучоны.

Пацяпленне можна павярнуць на карысць, лічыць Дзмітрый Груммо, пачаўшы вырошчваць новыя культуры. У Беларусі ўжо эксперыментуюць з паўднёвымі гатункамі вінаграду, арэхаў і нават інжыру. Але для паспяховага ўкаранення такіх культур патрабуецца адаптацыя глебы і змена метадаў вядзення сельскай гаспадаркі.