"Крызісам я б гэта не называў". Што адбываецца з рынкам нерухомасці ў Беларусі
У Беларусі растуць цэны на нерухомасць / @rubanau_collage
У Беларусі стабільна растуць цэны на нерухомасць. Сярэдні кошт "квадрата" ў ліпені 2025 года быў 1723 долары (1715 на другасным рынку і 1815 — у гатовых новабудоўлях).
Аналітык цэнтра Beroc Леў Львоўскі кажа, крызісу пакуль не назіраецца. А кошты растуць не толькі ў Беларусі, але і ў Еўропе.
— Галоўная прычына росту коштаў на нерухомасць і на арэнду складаецца ў тым, што за апошнія тры гады з-за моцнага перагрэву эканомікі ў нас небывалы рост рэальных заробкаў. Гэта значыць, пры тым, што з 2021 года эканоміка ў нас вырасла на 3-4%, а рэальныя заробкі на 25%.
Адпаведна, частка даходаў ідзе ў спажыванне, а частка — у зберажэнні. Бо беларусы не вельмі прывучаныя зберагаць на рынку акцый, ды і няма магчымасцяў вывесці грошы і нармальна інвеставаць. З-за гэтага многія беларусы замест зберажэнняў купляюць нерухомасць.
Купля нерухомасці стала папулярным варыянтам зберажэнняў.
Плюс яшчэ проста даходы растуць, таму арэндадаўцы разумеюць, што могуць больш прасіць з арандатараў.
— Сярод прычын росту коштаў на рынку жылля часта называюць даступныя крэдыты. А ці на самай справе яны такія?
— У апошнія два гады яны былі супер даступныя. Ключавая стаўка была ніжэй за інфляцыю.
Зразумела, што крэдыты на жыллё былі даражэйшыя за інфляцыю. Але ўсё роўна гэта было даволі прыдатнае крэдытаванне.
Апошнія месяцы пачалі заціскаць. Цяпер ужо складаней атрымаць іпатэку. Але пры гэтым доўгі час было вельмі лёгка.
— Наколькі на кошты ўплывае дэмаграфічны фактар?
— Тут не. Мы бачым, што [колькасць, — рэд.] насельніцтва падае, плюс людзі з'язджаюць.
Вядома, у нас ёсць такія цэнтраімклівыя сілы ў Беларусі: людзі з вёсак перабіраюцца ў гарады, з малых гарадоў у вялікія гарады, з вялікіх гарадоў у Мінск.
Але ў вялікіх гарадах сітуацыя адносна стабільная. Няма такога, што ў Мінску моцна павялічваецца насельніцтва.
— Асабліва папярэдні ўрад пачаў раздаваць ільготныя крэдыты, людзям стала лягчэй купляць, а пры гэтым будаваць больш не пачаў. З-за гэтага большы попыт на тыя ж квадратныя метры, — сцвярджае Львоўскі.
— Але і ў Польшчы нельга назваць сітуацыю крызіснай. Я б сказаў, што ў Беларусі больш праблем з гэтым.
Зноў жа, у Беларусі рост коштаў абумоўлены перагрэвам эканомікі: не настолькі набудавалі кватэр, наколькі выраслі заробкі.
Таму сітуацыя ў Беларусі нестабільная і ненармальная.
Нягледзячы на раздачу льготных крэдытаў, у Польшчы эканоміка здаравейшая і расце хутчэй. І дысбалансы прасцей перамагчы.
— А ў іншых краінах?
— У розных краінах па-рознаму. Напрыклад, які-небудзь крызіс жылля ў Вялікабрытаніі і ў Канадзе. Там таксама вялікі крызіс, але ён зусім іншымі прычынамі выкліканы.
Там гэта хутчэй рэгуляцыі: дзе можна будаваць, дзе нельга, дзе можна колькі паверхаў будаваць. У выніку не атрымліваецца будаваць дастатковую колькасць жылля, якое адпавядала б росту попыту.
