Пра што спявае 17-гадовы беларус, які стварыў гурт з вядомымі музыкамі

Беларускі пост-панк гурт Prypiać прадставіў свой дэбютны сінгл “Медыкамент” — гэта першая песня новага калектыву, у які ўвайшлі вядомыя і зусім маладыя музыкі.

Фронтмэн і аўтар песень — 17-гадовы Казімір Савіцкі, на бас-гітары Цімафей Савіцкі, бацька Казіміра і басіст “Петли пристрастия”, на гітары — Дзяніс Тарасенка з гурта “Разбітае сэрца пацана” і на клавішах Саша Анджэла з “Модели поведения”.

Казімір кажа, што песня “Медыкамент” прысвечана людзям, якія мусілі вырваць сябе з коранем, чый свет пахіснуўся пасля эміграцыі з прычыны пагрозы пераследу за палітычныя погляды ў Беларусі.

— Песня прысвечаная людзям, якія адчулі, што пухліна прагрэсавала да ступені, не сумяшчальнай з жыццём, і якія мусілі перанесці балючую ампутацыю, каб працягваць жыць. Некаторыя з іх ужо пабудавалі сваю Беларусь на новым месцы, некаторыя не. І нягледзячы на часткова загоеныя часам раны, сведчанні аб мінулым у фотаальбоме нашай памяці не могуць не раніць, — кажа Казімір Савіцкі.

Напярэдадні прэм’еры Еўрарадыё паразмаўляла з Казімірам, Цімафеем і Дзянісам.

Прыпяць як уся Беларусь

ЕР: Як вы сабраліся? Адкуль узнікла ідэя новага гурта? 

Цімафей: Два гады таму Казімір пачаў пісаць вершы, трохі пазней узяў у рукі гітару — і пачаў рабіць свае песні. З паўгады таму стала зразумела, што трэба, каб людзі іх пачулі, бо файныя рэчы. Безумоўна, я да гэтага далучыўся, прапанаваў Сашы папрацаваць з намі. Казімір сказаў, што ў якасці гітарыста бачыць Дзяніса і толькі яго, бо яму вельмі пасуе РСП і вельмі хацеў з ім працаваць. 

ЕР: А адкуль назва і што яна для вас азначае?

Казімір: Для мяне асабіста гэта сімвал і эмоцыя: закінуты горад, у якім усё замаўчала, у якім свайго часу адбылася жудасная трагедыя, якая паўплывала на шмат краін, у першую чаргу, на Украіну і Беларусь. І цяпер гэта пусты горад, у якім прырода бярэ сваё. Гэты горад існуе і маўчыць. Ніяк не каментуе таго, што адбываецца, у ім проста вісіць атмасфера напружання і радыяцыйнага забруджання — такія наступствы трагедыі.

ЕР: Я жартаўліва падумала яшчэ, што гэта можа быць звязана з ракой Прыпяццю і любоўю Цімафея да рыбалкі.

Цімафей: Прыпяць — гэта адно з тых месцаў у Беларусі ды на ўсёй Зямлі, якое я люблю вельмі шчыра і ўсім сэрцам. Гэта тое месца, дзе адпачываю ад усяго і тое месца, якое, на жаль, я вымушаны быў пакінуць. То-бок для мяне гэта алегорыя Беларусі. Як і мёртвы горад, дзе людзі жылі поўным жыццём, аб нечым марылі, любілі, планавалі, і здарылася катастрофа. Яны вымушаныя былі з’ехаць і пачаць жыццё з чыстага аркуша. Таксама і тут. Гэта ўсё ўва мне, я з гэтым жыву, яно мяне кліча вярнуцца.

Прыпяць — гэта не толькі пакінуты горад, яшчэ і радыяцыйны запаведнік. На адным беразе жывуць людзі, а на іншым — кіламетры аднаго з найлепшых узораў беларускай прыроды, які на стагоддзі будзе непрыдатны да наведвання. Гэта тое, што вельмі нагадвае наш лёс. Гэта пра нас. 

Дзяніс: Прыпяць — гэта сімвал мінулага, нечага страчанага, папярэдняга жыцця. 

ЕР: Казімір выбраў Дзяніса, што вас прыцягнула адно да аднаго з такім розным музычным бэкграундам?

Казімір: Дзяніс — гэта сябар майго бацькі, з якім яны знаёмыя з малалецтва. Як ніяк, Дзяніс запісваў гітару ў першым альбоме “Петли Пристрастия” “Всем доволен”. Таму я б не сказаў, што ў нас розны музычны бэкграунд. 

Тое, што нас аб’яднала, гэта ў першую чаргу даўняе знаёмства бацькі з Дзянісам, але і тое, што ў нас падобныя музычныя густы. 

“Я пачынаў з пост-панка, пост-панкам і працягваю”

ЕР: Як вы запісвалі першы сінгл, як рэпетавалі, бо вы жывеце ў іншых гарадах?

Казімір: Сінгл мы запісвалі дома. Я запісаў гітару і вакал, бацька — бас-гітару. І я зрабіў барабаны на камп’ютэры.

Рэпетавалі вось нядаўна, калі ў нас был эфір ў Варшаве. Мы ў той дзень проста знялі памяшканне і там рэпетавалі.

ЕР: Казімір, чым ты натхняешся, калі пішаш тэксты?

Казімір: Крыніцай натхнення, на жаль, я мяркую, што ёсць шматлікія расчараванні, магчыма, выкліканыя маім маладым узростам, магчыма, рэаліямі, ў якіх мы жывем. Як я кажу, гэта нейкія смуткі, раптоўныя расчараванні ды разнастайныя эмоцыі, выкліканыя падзеямі вакол нас.

Я стараюся ў кожны тэкст укладаць некую канкрэтную эмоцыю, пасыл. І мне б хацелася, каб кожны трактаваў іх па-свойму. Мне здаецца, што ёсць нейкая лінія, у які бок павінна ісці тлумачэнне маёй лірыкі, але ўсё-такі могуць быць адхіленні. То-бок ўсё адно кожны індывідуум пабачыць ў той самай фразе штось іншае. Напрыклад, кагось тэкст можа вельмі глыбока зачапіць, і ён падумае: “Трасца, гэта ж пра мяне!”, а кагосьці не зачэпіць зусім, але ён пабачыць нейкі прыгожы вобраз. 

ЕР: А якую музыку ты слухаеш?

Казімір: Напэўна, найбольшымі крыніцамі майго натхнення з’яўляюцца “Петля пристрастия”, “Гражданская оборона” і “Кино”, таксама Joy Division і іншыя гурты. Не магу сказаць, што ў мяне ёсць канкретныя 10 гуртоў, якія я слухаю да дзірак і усё. Я стараюся слухаць разнастайнную музыку, я пастаянна шукаю нешта новае. Яшчэ з гуртоў, якія на мяне паўплывалі, я мог бы назваць Motorama.

ЕР: Дзяніс, ўсё ж такі, не магу не згадаць, таму што большасць чытачоў будзе напэўна вас асацыяваць з РСП, а цяпер вы ў пост-панку. Як пачуваецеся ў гэтым стылі?

Дзяніс: Як рыба ў вадзе, таму што я вырас на гэтай музыцы. Я пачынаў з пост-панка, пост-панкам і працягваю (смяецца). Нічога звышновага для мяне няма. Гэта музыка, якая мне падабаецца, якую я слухаю і стараюся граць і з задавальненнем прымаю ўдзел. 

“У нас плэйліст вельмі падобны”

ЕР: Як граецца ў гурце сыну з татам і таце з сынам? Ці можаце падзяліцца гэтам досведам? 

Казімір: Добра. Мне здаецца, што ўзнікаюць розніцы ў светаўспрыманні. То-бок могуць узнікаць пытанні наконт тэксту, праўда, такое пакуль было толькі аднойчы, і гэта спакойна вырашаецца. Мы абмяркоўваем, як можна, напрыклад, памяняць тэкст, каб мы абодва згаджаліся, ды і іншыя ўдзельнікі гурта. Бо спачатку мы прэзентуем нарыхтоўкі песень, і потым ўжо рэшта гурта глядзіць, ацэньвае. Пакуль супярэчнасцяў не ўзнікала. Словам, вельмі добра нам працуецца.

Цімафей: Трэба адзначыць, што ў нас вельмі падобны музычны густ. Так бывае, што ў гурте, напрыклад, лебедь, рак і шчупак, і кожны за сваё топіць, а ў нас плэйліст вельмі падобны, таму няма супярэчак.

ЕР: А ў чым была тая тэкставая супярэчка?

Цімафей: Галоўным чынам, каб не было дваякасці, каб быў найбольш дакладны вобраз і найбольш дакладна перададзена думка альбо пачуццё. І калі гэтая дваякасць ёсць, яна…

Казімір (перабівае): Ну, гэта погляд майго бацькі. Я ўжо казаў, што не бачу нічога кепскага ў дваякасці. І ўвогуле, у эпоху, у якую мы жывем, дваякасць гэта адна з такіх, мне здаецца, фундаментальных рэчаў. Зрэшты, я хачу зазначыць, што ў мяне ёсць свае прынцыпы, за якія я гатоў змагацца. Напрыклад, у пытаннях датычна расійскай агрэсіі ва Украіне. У нас толькі адна лінія — гэта “Слава Украіне” і што Расія на дадзены момант краіна-злачынец. Але ўсё адно, ў дваякасці як такой я нічога кепскага не бачу.

Напрыклад, у сітуаціі з тым тэкстам, дзе бацька прапанаваў папраўкі — пераставіць адно слова на іншае месца, — я б не сказаў, што гэта наносіць нейкую шкоду шматграннасці інтэрпрэтацыі. 

Проста гэта было пра тое, як бацька хацеў бы бачыць пэўны вобраз, і ў прынцыпе, я таксама згодзен з такім бачаннем. Карацей, гэта пра прагажосць у дэталях, і мы стараемся іх так пераставіць, каб яны складваліся ў адну карціну, якая нам ўсім блізкая.

Плануем пачаць выступы на разагрэве ў “Петли”

ЕР: Што далей чакаць ад гурта? Ці плануеце альбом, канцэрты? 

Казімір: Паглядзім на рэакцыю беларускага інтэрнэт-грамадзтва, і не толькі на наш сінгл. Канешне, я дапускаю, што прыблізна праз месяц мы будзем выпускаць наступную песню. Яшчэ паглядзім, якая менавіта будзе, бо ўжо нават некалькі гатовыя да выпуску. Да восені мы пастараліся б зрабіць праграмму на песняў 6-7, і зараз у нас ёсць ідея граць на разагрэве ў “Пятлі”, прынамсі, у гарадах Польшчы.  А там ўжо паглядзім. То бок, працуем яшчэ над матэрыялам і пакрысе выпускаем у свет. Трэба даць час для альбома. 

Цімафей: Як паказвае практыка, зараз мала хто слухае музыку альбомамі. Гэта такі псіхалагічны момант, як падарункі пад ялінкай, калі дзіця прыходзіць раніцай, а там ляжыць 50 падарункаў, то праз 5 секунд яны ўсе ў купе валяюцца, а калі адзін — ён як цуд, і дзіцё з ім грае доволі доўга, а потым з наступнымі. То-бок адносіны да цэлых альбомаў у людзей ўжо змяніліся.

У свой час мы альбомы да дзір заслухвалі, мяняліся, адзін другому прыносілі, гэта быў скарб. А зараз тэрабайты музла, і людзі ўжо адносяцца да гэтага так-сяк. Музыкі ўзважваюць кожную ноту, робяць альбом з пакутамі, часам гадамі, а потым праз месяц падыходзіць чалавек і кажа: “Ну, паслухаў, нармальна, калі ўжо наступны?” І ты разумееш, што, акей, не будзем спяшацца. Паглядзім, як людзям зойдзе і будзем па кропельцы выдаваць. 

ЕР: “Прыпяць” створана ў эміграцыі, накіравана на беларускую аўдыторыю, ды і тэксты на беларускай мове. Чаму так вырашылі? 

Цімафей: Мы былі вымушаныя пакінуць Беларусь у 2021, але яшчэ перад гэтым Казімір сам перайшоў на мову. Нашая сям’я была заўсёды рускамоўнай. Безумоўна, мы вывучалі мову ў школе, ва ўніверсітэтах, чыталі беларускія кніжкі і ўсё астатнее. Але паўсядзённа размаўлялі па-руску. Казімір, гледзячы на ўсё, што адбывалася, для сябе прыняў такое рашэнне і перайшоў на беларускую і так размаўляе астатнія гады. І для яго гэта мова, на якой ён думае. Вынікам гэтага стала тое, што ён і вершы, і песні пачаў пісаць менавіта па-беларуску.