Суверэнны "Свет танкаў": што будзе з "Лестай" і гульнявой індустрыяй

3 чэрвеня Таганскі раённы суд Масквы прызнаў экстрэмісцкім "аб'яднанне" кіраўніка міжнароднай выдавецкай кампаніі Wargaming Віктара Кіслага і кіраўніка расійскай студыі "Леста гульні" Маліка Хатажаева. Актывы кампаніі перадалі Росмаёмасці, Хатажаеву пагражае крымінальны пераслед. Цяпер лёс студыі, якая займаецца распрацоўкай папулярных онлайн-гульняў "Свет танкаў", "Свет караблёў" і Tanks Blitz, будуць вырашаць расійскія ўлады.

Нацыяналізацыя "Лесты" паказальная па некалькіх прычынах. Па выніках 2024 года студыя ўваходзіла ў дзясятку найбуйнейшых IT-кампаній Расіі: яе кошт ацэньвалі ў 1,5 мільярда долараў — вышэй, чым VK. Таксама “Леста” займала лідарскую пазіцыю ў расейскай гульнявой індустрыі: ладзіла буйную профільную выставу "РЭД Экспа", супрацоўнічала з Мінцыфры і Мінпрамгандлем паводле праектаў урэгулявання відэагульняў у Расіі і набыла элітны офісны будынак у цэнтры Санкт-Пецярбурга. Кошт гэтай здзелкі не раскрываўся.

Пераслед Маліка Хатажаева азначае адно: расійскія чыноўнікі сталі больш актыўна ўмешвацца ў гульнявую індустрыю. "Новая газета. Еўропа" падрабязна распавядае, праз што кіраўнік "Свету танкаў" апынуўся пад прыцэлам расійскай дзяржавы і што пра сітуацыю думаюць прадстаўнікі гульнявой індустрыі і супрацоўнікі "Лесты".
 

Што трэба ведаць пра "Лесту"

"Леста Гульні" — расійская гульнявая кампанія з галаўным офісам у Санкт-Пецярбургу. У 1991 годзе яе пад назвай Lesta Studio заснаваў прадпрымальнік Малік Хатажаеў, сын афіцэра ПДВ і былы інжынер-электрамеханік, які ўдзельнічаў у антарктычных экспедыцыях. Кампанія спецыялізавалася на стварэнні камп'ютарнай графікі і на працягу 20 гадоў супрацоўнічала з кінастудыямі. Сярод яе вядомых работ — "Начны дазор" і "Тарас Бульба", а таксама серыял "Майстар і Маргарыта" Уладзіміра Бортка.

У 2003 годзе "Леста" выпусціла сваю першую відэагульню — ваенную стратэгію "Антанта". Праз восем гадоў кампанія ўвайшла ў склад беларускага выдаўца Wargaming і ў 2015 годзе выпусціла анлайн-гульню World of Warships пра бітвы караблёў часоў Другой сусветнай вайны. Па задумцы кіраўніка Wargaming Віктара Кіслага, гульня "Лесты" павінна была дапаўняць іншыя онлайн-экшэны: танкавую World Of Tanks і World of Warplanes пра самалёты.

Аднак апошняя не вытрымала канкурэнцыі з больш папулярнай War Thunder ад расійскай кампаніі Gaijin Entertainment. Таму Wargaming закрыла СНД-сервер World of Warplanes у снежні 2022 года з-за непапулярнасці ў гульцоў. А аўдыторыя World of Warships ад “Лесты", наадварот, з кожным годам толькі павялічвалася: у студзені 2019 года Малік Хатажаеў заявіў, што гульня заняла восьмае месца па папулярнасці сярод усіх анлайн-гульняў у постсавецкіх краінах.

У сакавіку 2022 года Wargaming абвясціла аб сыходзе з Расіі і Беларусі і падзеле бізнесу. Паводле пагаднення актывы ў гэтых краінах, уключаючы офісы, і правы на распаўсюд гульняў цалкам перадалі "Лесце" і яе ўладальніку Маліку Хатажаеву. Пазней "Леста" займела актывы Wargaming і ва Узбекістане. Астатнія краіны, у тым ліку Казахстан і іншыя постсавецкія дзяржавы, а таксама міжнародныя падраздзяленні засталіся за Wargaming.

У кастрычніку 2022 года World Of Tanks, World of Warships і World of Tanks Blitz на тэрыторыі Расіі і Беларусі перайменавалі ў "Свет танкаў", "Свет караблёў" і Tanks Blitz адпаведна. Гульні Wargaming і “Лесты” падзялілі: акаўнты гульцоў з РФ і Беларусі перанеслі ў зону “Лесты", заблакаваўшы доступ да сервераў іншых рэгіёнаў. З тых часоў онлайн-экшэны развіваюцца незалежна адзін ад аднаго і атрымліваюць розныя абнаўленні. Па словах Хатажаева, падзел бізнесу працягваўся да жніўня 2023 года.

З 2022 года гульні "Лесты" былі падкрэслена патрыятычнымі. Напрыклад, у “Свеце танкаў" рэгулярна праводзілі акцыі ў гонар 9 траўня, а на 80-годдзе нават узнавілі ў гульні Чырвоную плошчу для параду танкавай тэхнікі. А ў "Свеце караблёў" раздавалі ўзнагароды гульцам у гонар Дзён Балтыйскага і Ціхаакіянскага флатоў ВМФ Расіі. Такі акцэнт на патрыятычнай тэматыцы нядзіўны, улічваючы аўдыторыю гэтых гульняў: Малік Хатажаеў сцвярджаў, што 95% гульцоў "Лесты" — мужчыны ад 35 да 55 гадоў.

Выручка "Лесты" за 2024 год склала 35 мільярдаў расійскіх рублёў (гэта амаль 39 мільёнаў еўра — рэд.), а чысты прыбытак — 16 мільярдаў (17 мільёнаў еўра). Сумарная аўдыторыя ўсіх яе гульняў да канца 2023 года склала 40 мільёнаў чалавек, а штомесяц у іх заходзілі больш за 6 мільёнаў. Для параўнання, у 2020 годзе кіраўнік Wargaming Віктар Кіслы заявіў, што толькі ў адной World Of Tanks па ўсім свеце зарэгістравана больш за 160 мільёнаў акаўнтаў.

Чаму да "Лесты" паўсталі прэтэнзіі

Упершыню пытанні да кампаніі паўсталі ў кастрычніку 2023 года. Тады Wargaming правяла ў міжнароднай World Of Tanks акцыю, у якой прадавала гульнявыя наборы з украінскай тэматыкай. Сабраныя грошы кампанія адправіла на набыццё машын хуткай дапамогі для Украіны. "Лесце" прыйшлося адхрысціцца ад былых уладальнікаў і растлумачыць прэсе, што яна ніяк не звязаная з Wargaming.

Пазней Малік Хатажаеў неаднаразова падкрэсліваў незалежнасць ад выдаўца. У гутарцы з міністрам інфармацыі Беларусі Маратам Маркавым ён распавёў, што гульцы "Свету танкаў" і "Свету караблёў" могуць не баяцца пераследу за экстрэмізм, бо "Леста" ніяк не звязаная з Wargaming і не спансуе ВСУ. А ў інтэрв'ю РБК заявіў, што ягоная кампанія не мае фінансавых сувязяў з былымі партнёрамі і не плаціць ім ніякіх адлічэнняў.

Тым не менш, навіна аб праўкраінскай акцыі ў World Of Tanks стала для Генпракуратуры РФ падставай правесці расследаванне ў дачыненні да кіраўніка "Лесты". На судовым пасяджэнні пракуроры ў якасці доказу экстрэмізму Хатажаева падалі раздрукоўкі артыкулаў СМІ з загалоўкамі "Як Wargaming перажыў 25 гадоў — і справіўся з вайной на Украіне" і "Самая ваенная гульня World Of Tanks супраць спецаперацыі Расіі".

Аднак прэтэнзіі паўсталі нават не да акцыі, да якой "Леста" не мела ніякага дачынення, а да меркаванай сувязі Маліка Хатажаева з кіраўніком Wargaming Віктарам Кіслым. Генпракуратура сцвярджае, што Кіслы фактычна працягваў кантраляваць "Лесту" і пасля падзелу, а таксама таемна выводзіў прыбытак з Расіі і Беларусі. У прыватнасці, Кіслы нібыта даручыў Хатажаеву звольніць супрацоўнікаў, якія падтрымалі ўварванне Расіі ва Украіну, — у тым ліку генеральнага прадзюсара World Of Tanks Сяргея Буркатоўскага.

Акрамя таго, частка выручкі, як лічаць пракуроры, Wargaming выдаткоўвала на падтрымку ВСУ і ўкраінскай урадавай платформы "Юнайтэд24", а аб'ём ахвяраванняў склаў больш за 2 мільёны даляраў за 2022 і 2023 гады. Праз гэта Маліка Хатажаева і Віктара Кіслага называюць "аб'яднаннем экстрэмістаў".

Суразмоўца "Новай-Еўропы", журналіст Радзівон Белікаў (імя змененае ў мэтах бяспекі) з сувязямі ў гульнявой індустрыі мяркуе, што ў заяў Генпракуратуры аб кантактах Хатажаева з Кіслым ёсць важкія падставы.

"У гэтай сітуацыі не зусім правільна казаць проста аб "умяшанні дзяржавы ў справы паспяховай прыватнай кампаніі". Справа "Лесты" асаблівая, і прэтэнзія ў дзяржавы з юрыдычнага пункту гледжання абгрунтаваная", — падкрэслівае журналіст.

У прыватнасці, Белікаў паказаў на навіну, што ў верасні 2022 года фактычным уладальнікам "Свету танкаў" стала ганконгская Дачка "Лесты". Першапачаткова ў Lesta Hong Kong Limited было 1000 акцый, але затым арганізацыя выпусціла яшчэ адну, яе ўладальнікам стаў бацька Віктара Кіслага — Уладзімір Кіслы, таксама саўладальнік Wargaming.

Уладзімір Кіслы перадаў сваю акцыю Хатажаеву ў лістападзе 2023 года. А зборамі для ВСУ Wargaming займалася ў кастрычніку. Гэта значыць юрыдычна ў перыяд правядзення праўкраінскай акцыі ў World Of Tanks, якая прыцягнула ўвагу Генпракуратуры, саўладальнік Wargaming сапраўды быў фармальным саўладальнікам і "Лесты".

"У “Лесты" свае тлумачэнні, але зачапіцца за гэты факт лёгка: прыём з фармальным валоданнем 0,1% з тымі ці іншымі мэтамі ў буйным бізнэсе добра вядомы. Улады так доўга цягнулі з пазовам, верагодна, праз падрыхтоўку доказнай базы: Генпракуратура не падпішацца пад пазовам, у якім не ўпэўненая на сто адсоткаў. Праверыць дзейнасць Wargaming і аффилированность кампаніі з "Леста" яшчэ ў тым жа кастрычніку 2023 года прасіў дэпутат Васіль Уласаў. Нефармальна ў гульнявой тусоўцы многія таксама сумняваліся ў тым, што" Леста" і Wargaming сапраўды зусім не звязаныя", — распавёў Белікаў.

Інфармацыю аб дзелавых адносінах Кіслага і Хатажаева адмаўляе Сяргей Буркатоўскі. Паводле яго слоў, Віктар Кіслы сапраўды разарваў усе сувязі з Расіяй і Беларуссю, бо верыў у іх эканамічны крах, таму без прамаруджання падпісаў ліцэнзійную дамову з Хатажаевым. Экс-прадзюсар Wargaming зазначае, што кампанія Кіслага, паводле інфармацыі яго крыніц, ужо другі год церпіць страты, у той час як "Леста" без праблем дасягае рэкорднага прыбытку.

Праз гэта, на думку Буркатоўскага, у Віктара Кіслага не заставалася ніякіх рычагоў ціску на Маліка Хатажаева. Акрамя таго, Буркатоўскі не верыць у версію Генпракуратуры аб пералічэнні грошай з "Лесты" ў Wargaming: у гэтым выпадку доказы б паказалі публічна. Таксама былы распрацоўшчык World Of Tanks адмаўляе версію ўладаў, што яго звольніў Хатажаеў праз палітычную пазіцыю па загадзе Кіслага.

Іншай магчымай прычынай нацыяналізацыі" “Лесты” маглі быць яе залішне паспяховыя фінансавыя паказчыкі. Напрыклад, пра гэта ў гутарцы з "Новай-Еўропай" распавёў блогер Генадзь Сяроў, які спецыялізуецца на "Свеце танкаў" (імя змененае ў мэтах ананімнасці).

"За апошнія два гады "Леста" стала самай багатай IT-кампаніяй у Расіі. Яе выручка склала 35 мільярдаў рублёў. Натуральна, калі такія сумы праходзяць праз падатковую, іх немагчыма не заўважыць. Дзяржава пачала прабіваць, як атрымаліся такія сумы. І ці не сыходзяць грошы за тэрыторыю краіны, што важна для эканомікі ў цэлым", — адзначыў Сяроў.

Крыніца "Новай-Еўропы", блізкая да супрацоўнікаў "Лесты", мяркуе, што Маліка Хатажаева маглі падставіць уплывовыя людзі ў сілавых ці палітычных колах.

"Абвінавачванні пракуратуры ёсць толькі на словах, на справе ніхто не бачыў доказаў. Можа быць і такая сітуацыя: чалавек атрымліваў шмат і не дзяліўся з патрэбнымі людзьмі. Гэтыя людзі пакрыўдзіліся, сталі капаць, знайшлі нейкае дачыненне да кампаніі, якая данаціла Украіне. Такі варыянт не выключаны. Як і не выключаны варыянт, што "Леста" спрабавала ўседзець на двух крэслах, каб гаспадар франшызы, Віктар Кіслы, не адклікаў ліцэнзіі. Кіслы мог трымаць Хатажаева на кручку", — распавяла крыніца.

Сам Малік Хатажаеў адхрысціўся ад усіх абвінавачванняў: "Мяне абвінавачваюць у стварэнні экстрэмісцкага аб'яднання з Віктарам Кіслым. Дажыў на старасці гадоў; раптам, будучы патрыётам, стаў экстрэмістам. Гэта, вядома, горка, крыўдна, у душы тлеюць вугольчыкі. Але абвінавачванне тычыцца іншых людзей, іншых дзеянняў, і з Віктарам кіслым мы не ў кантакце, ніякіх стасункаў не маем са жніўня 2023 года".

Ужо пасля рашэння суда 3 чэрвеня “Леста” выпусціла прэс-рэліз, у якім пацвердзіла патрыятычныя погляды Хатажаева і яго шматлікія ахвяраванні расійскай арміі,"якая ўдзельнічае ў СВО". У доказ кампанія прывяла падзячныя лісты кіраўніку кампаніі ад вайсковых частак і патрыятычных арганізацый, у тым ліку "афіцэраў Расіі", казацкага батальёна "Данецк" і інжынерных войскаў Маскоўскай вайсковай акругі. Таксама "Леста" адзначыла, што займалася вытворчасцю патрыятычных дакументальных відэа "Кажуць Свае" пра вайну ва Украіне.

Як сцвярджае крыніца "Новай-Еўропы", супрацоўнікі "Лесты" лічылі Маліка Хатажаева "мужыком з добрым сэрцам і прынцыповым чалавекам, які любіў парадак і захаванне графікаў". Сярод іншага, уладальніка кампаніі паважалі за шчодрасць, бо нават шараговыя работнікі атрымлівалі буйныя прэміі, а ў кампаніі амаль не было перапрацовак. Акрамя таго, па расказах супрацоўнікаў, Хатажаеў сапраўды прытрымліваўся прарасейскіх поглядаў і быў патрыётам.

Зараз Хатажаеў знаходзіцца ў Санкт-Пецярбургу разам з сям'ёй. Як сцвярджае крыніца, у Маскву ён не паехаў, верагодна, праз прадпісанне суда: яму маглі забараніць выязджаць з горада, пакуль доўжыцца працэс. Таксама "Новай-Еўропе" стала вядома, што пасля суда экс-кіраўнік "Лесты" можа паспрабаваць эміграваць з Расеі. Аднак крыніца не ўпэўненая, што Хатажаеў пойдзе на такі крок.

Што зменіцца для гульцоў і супрацоўнікаў "Лесты"

Як заявіла "Леста", для гульцоў нічога не зменіцца: “Свет танкаў", “Свет караблёў” і Tanks Blitz падтрымліваюцца і атрымліваюць абнаўленні ў звычайным рэжыме, а пераход да Росмаёмасці ніяк не паўплывае на развіццё гэтых гульняў. Сайт таго ж "Свету танкаў" сапраўды абнаўляецца кожны дзень. "Кампанія пяройдзе пад часовае кіраванне дзяржавы, а гэта было б немагчыма, калі б яна была прызнаная экстрэмісцкай", — напісалі ў афіцыйным тэлеграм-канале "Лесты".

Аб адсутнасці прэтэнзій да самой "Лесты” і яе аўдыторыі абвясціў першы намеснік старшыні камітэта Дзярждумы па інфармпалітыцы Антон Гарэлкін. Паводле яго слоў, гульцам не варта баяцца абвінавачванняў у экстрэмізме або падтрымцы ВСУ з-за ўнутрыгульнёвых пакупак. З заявамі "Лесты" і Гарэлкіна згодны і суразмоўца “Новай-Еўропы" Радзівон Белікаў: ён адзначае, што сітуацыя з Хатажаевым, верагодна, ніяк не адаб'ецца на гульцах.

Блогер Генадзь Сяроў у размове з "Новай-Еўропай" адзначыў: "У кароткатэрміновай перспектыве для гульцоў нічога не зменіцца. Стратэгія развіцця гульняў распісана на гады. А вось у доўгатэрміновай перспектыве — гледзячы хто прыйдзе руліць “Лестай"; можа, нешта і зменіцца. Гульні могуць стаць як горш, так і лепш".

Крыніца выдання, звязаная з “Лестай", сцвярджае, што распрацоўшчыкі ўжо не так упэўненыя ў светлай будучыні кампаніі.

"Супрацоўнікі працягваюць ствараць гульні, але ніхто не ведае, што будзе далей. Ва ўсіх ўнутры толькі адно пытанне: Ці стане горш пасля сыходу Маліка. Калі стане горш, то, натуральна, супрацоўнікі будуць шукаць іншыя месцы працы. Таму што ў горшых ўмовах яны не гатовыя працаваць. Яны і не працавалі ў такіх умовах. Калі прыйдзе іншы савет дырэктараў, а нічога не зменіцца і будзе ўсё, як было, то ніхто не заўважыць страты байца.

Але я сумняваюся, што іншыя людзі заменяць Маліка. Усе людзі розныя, а для Маліка было важна, каб кожны чалавек у кампаніі адчуваў сябе камфортна. Калі выпадае адзін-два-тры чалавекі, то гэта адбіваецца на якасці праектаў", — распавяла крыніца.

Што нацыяналізацыя "Лесты" азначае для расійскай гульнявой індустрыі

Рашэнне аб аб'яўленні Хатажаева і Кіслага экстрэмісцкім аб'яднаннем яшчэ не ўступіла ў сілу, а адвакаты "Лесты" рыхтуюць апеляцыю. Але Радзівон Белікаў лічыць верагоднасць спынення справы вельмі нізкай, а рашэнне суда — "практычна вырашанай справай".

Гульнявая індустрыя з кожным годам становіцца ўсё больш значнай для расійскіх чыноўнікаў і паліттэхнолагаў. Напрыклад, Уладзімір Пуцін даручыў арганізаваць вытворчасць айчынных гульнявых кансоляў, аперацыйную гульнявую сістэму і воблачнае сістэму дастаўкі гульняў — верагодна, абапіраючыся на вопыт папулярнай лічбавай крамы Steam.

Першы намеснік кіраўніка Адміністрацыі прэзідэнта Сяргей Кірыенка ўзначальвае назіральны савет Інстытута развіцця інтэрнэту — арганізацыі, якая ў тым ліку прафінансавала распрацоўку правальнага патрыятычнага экшэна "Смута". А яго сын Уладзімір займаецца шматмільённымі інвестыцыямі ў гульнявую індустрыю і прасоўвае магазін VK Play, на якім выпускаюць расійскія гульні, — часта патрыятычнага толку.

І ўсё гэта — толькі малая частка прыкладаў умяшання расійскіх палітыкаў у гульнявую індустрыю. Тым не менш журналіст Радзівон Белікаў, дасведчаны аб настроях у індустрыі, упэўнены: пераслед Хатажаева зусім не азначае ўзмацненне кантролю над відэагульнявымі кампаніямі.

"Пакуль няма падстаў разважаць пра тое, што іншыя кампаніі могуць сутыкнуцца з падобнымі праблемамі. Па-першае, выпадак тут спецыфічны, з канкрэтнай прэтэнзіяй і вельмі цвёрдай з юрыдычнага пункту гледжання доказнай базай — падабаюцца нам гэтыя законы ці не. Па-другое, гэтак жа буйных, гучных і паспяховых кампаній у расійскай гульнявой індустрыі цяпер проста няма. Найбліжэйшыя канкурэнты накшталт VK, "Яндэкса" або Astrum Entertainment не выклікаюць відавочных падазрэнняў у афіляванасці з заходнімі кампаніямі, якія парушаюць расійскія законы", — адзначыў Белікаў у размове з "Новай-Еўропай".

Генадзь Сяроў у каментары "Новай-Еўропе" выказваецца яшчэ больш жорстка: ён лічыць, што "Леста" і Wargaming самі вінаватыя ў тым, што здарылася.

"Думаю, што на гэтым усё і скончыцца. Падзел "Лесты" з "Варгеймінгам" першапачаткова выглядаў каламутным. Яны адзіныя, хто былі пад прыцэлам. Кіслы падставіў не сябе, а Хатажаева. Сябра, таварыша, партнёра. Калі б Кіслы сядзеў у сваёй Еўропе і не адсвечваў, не праводзіў гэтыя правакацыйныя акцыі з данатамі ВСУ, была б "Леста" цяпер свабоднай. Іншыя расейскія кампаніі такога сабе не дазваляюць. Калі ты сядзіш на двух крэслах, будзь гатовы, што да цябе калі-небудзь прыйдуць. Так яно і здарылася", — распавёў блогер.

Суразмоўцы "Новай-Еўропы" падзяліліся ў меркаваннях аб тым, ці стануць улады больш актыўна прасоўваць тэму патрыятызму ў расейскіх гульнях. Белікаў распавёў, што да гульняў "Лесты" напэўна будзе асаблівая ўвага: кампанію могуць прымусіць публічна падтрымаць вайну ва Украіне, а ў "Свеце танкаў" і "Свеце караблёў" з'явіцца яшчэ больш патрыятычнага кантэнту — хоць яго і так было дастаткова.

Сяроў, наадварот, не турбуецца: "Не думаю, што нешта зменіцца. "Леста" старалася прасоўваць патрыятычныя тэмы ў сваіх гульнях, але гэта яе не выратавала. Кампанію ніхто не прымушаў гэта рабіць. Проста жыві па законах, а прасоўваць патрыятызм у сваіх праектах ці не прасоўваць — асабістая справа кожнага."

Суразмоўцы распавялі "Новай-Еўропе", як сітуацыю з "Лестай" ацэньваюць у гульнявых кампаніях і профільных СМІ.

"Не сказаць, што ўсе забаяліся і стаіліся. Усе падтрымліваюць кампанію, але на словах. Ніякіх пікетаў ніхто не ладзіць. Як гэта звычайна бывае ў Расіі, калі з кімсьці здараецца бяда: наша хата з краю", — кажа Сяроў.

Белікаў распавядае: настроі ў гульнявой індустрыі па гэтай справе упадніцкія, але стрыманыя. З аднаго боку, людзі асцерагаюцца за будучыню расійскай гульнявой індустрыі, калі ёю зацікавілася дзяржава і асабіста прэзідэнт. Выпадак "Лесты" можа стаць прэцэдэнтным. З іншага боку, многія мяркуюць, што ў Генпракуратуры могуць быць і іншыя, пакуль не агучаныя доказы сувязі "Лесты" і Wargaming, таму выказваюцца ўсе асцярожна.

У гульнявой "тусоўцы", паводле інфармацыі журналіста, больш па-чалавечы перажываюць за працуючых у "Лесце" людзей і лічаць, што судзіць нікога не будуць, але працы могуць пазбавіцца многія. 

Крыніца "Новай-Еўропы", блізкая да "Лесты", выказалася пра настроі ў кампаніі так: "Ніхто не ведае, што будзе далей. Надышоў час нявызначанасці. І колькі ён працягнецца — ніхто не ведае".

Хто можа стаць новым уладальнікам "Лесты"

На момант напісання матэрыялу невядома, якая кампанія атрымае актывы "Лесты" ад Росмаёмасці. Суразмоўцы "Новай-Еўропы" лічаць, што найбольш верагодныя кандыдаты — VK або "Яндэкс", бо толькі ў іх дастаткова рэсурсаў і магчымасцяў для кіравання такой буйной гульнявой кампаніяй. На карысць VK кажа наяўнасць крамы VK Play і валоданне буйнымі гульнявымі холдынгамі накшталт Astrum Entertainment.

"Яндэкс" таксама актыўна інвестуе ў індустрыю: нядаўна карпарацыя запусціла тэставанне хмарнага гульнявога сэрвісу "Плюс Геймінг", а ўвосень правядзе "Гульнясвет" — буйную гульнявую выставу, якую арганізоўвала канферэнцыя распрацоўшчыкаў камп'ютарных гульняў з 2006 па 2019 год. "Яндэкс" выкупіў правы на брэнд і плануе адрадзіць яго, аднак аб планах карпарацыі і складзе ўдзельнікаў канферэнцыі пакуль нічога не вядома.

Яшчэ адзін верагодны кандыдат на актывы "Лесты" — буйны інвестыцыйны фонд GEM Capital, які заснаваў былы менеджэр "Газпрома" Аляксандр Палій. Арганізацыя фінансавала распрацоўку паспяховага расійскага шутэра Atomic Heart ад Mundfish і кіпрскую студыю ролевых гульняў Owlcat Games, якая раней размяшчалася ў Маскве. Таксама GEM Capital валодае Расійскай гульнявой кампаніяй Innova, якая выдае онлайн-гульні накшталт Lineage 2, Aion і Blade & Soul.

Паводле інфармацыі "Камерсанта", фонд хацеў набыць "Лесту" яшчэ ў 2024 годзе і звяртаўся да Маліка Хатажаева, але атрымаў адмову. Пазней нататку пра GEM Capital выдалілі з "Камерсанта".

Пры гэтым актывы "Лесты" могуць страціць у каштоўнасці, калі Wargaming адкліча ў яе ліцэнзіі на гульні і тэхналогіі. Пра верагоднасць такога развіцця падзей заявіў былы прадзюсар кампаніі Сяргей Буркатоўскі. У гэтым выпадку "Свет караблёў" выдаляць з расейскага Steam, а мабільную Tanks Blitz больш нельга будзе спампаваць з App Store і Google Play. Пры гэтым гэтыя гульні застануцца ў асобных кліентах для ПК, а Tanks Blitz можна будзе спампаваць, як мінімум, на Android у краме RuStore.

Буркатоўскі лічыць, што сітуацыя з "Лестай" можа ўскладніць і адносіны Расіі з Беларуссю, для якой Wargaming застаецца нацыянальным гонарам. А годным кандыдатам на актывы кампаніі ён не лічыць ні адну карпарацыю.

"Існуючыя ўнутрыайчынныя структуры нават у сітуацыі пазітыўнага (VK) або нейтральнага ("Смута") старту не занадта бліскаюць поспехамі. А ўжо ў сітуацыі старту з глыбокага негатыву максімум іх асэнсаванасці — стварэнне чарговай помпы па перапампоўцы сродкаў з дзяржбюджэту ў эфемернае "развіццё айчыннага гульнявога рынку". Яно нам дакладна трэба?" — падсумоўвае экс-прадзюсар Wargaming.