Стала вядома, чаму нямецкая партыя дачапілася да фонду BYSOL і экс-палітвязняў

Стала вядома, чаму прарасійская партыя "Альтэрнатыва для Германіі" (AfD) атакавала беларускі фонд салідарнасці BYSOL і былых беларускіх палітвязняў. Першапрычынай атакі дэпутатаў стаў грант, які BYSOL атрымаў ад нямецкага фонду "Памяць, адказнасць і будучыня" (Stiftung Erinnerung, Verantwortung und Zukunft (EVZ).  Прычым першы запыт дэпутатаў Бундэстага ад AfD быў накіраваны федэральнаму ўраду яшчэ 26 траўня, піша reform.news.

У сакавіку нямецкі фонд EVZ прыпыніў сяброўства прадстаўнікоў Беларусі і Расіі ў апякунскай радзе арганізацыі. Пратэсты з гэтай нагоды абвясцілі МЗС Беларусі і Расіі. З гэтым быў звязаны першы запыт ультраправых дэпутатаў. Іх цікавіла, якую падтрымку EVZ аказаў фонду BYSOL і якія сродкі вылучаліся з 2020 года на падтрымку "былых палітвязняў" з Беларусі па гадах. Сфармуляванаы было менавіта так — у двукоссі.

У запыце 20 пытанняў. Як адзначае reform.news, і дакуменце выразна чытаецца спроба паставіць у адзін шэраг беларускіх палітвязняў, BYSOL, Святлану Ціханоўскую і полк Каліноўскага як арганізацыі, якія імкнуцца да гвалтоўнай змены ўлады ў Беларусі.

Таксама ў запыце падымаюцца іншыя пытанні, якія хвалююць беларускі і крамлёўскі рэжымы: санкцыі ў дачыненні да ўгнаенняў, уплыў санкцый на становішча палітвязняў, нядопуск прадстаўнікоў рэжымаў на мерапрыемствы з нагоды 80-годдзя заканчэння Другой сусветнай вайны ў Германіі, выключэнне прадстаўнікоў Беларусі з рады фонду EVZ. Таксама ультраправых дэпутатаў цікавіла падтрымка добраахвотнікаў, якія ваююць на баку Украіны.

У адказе федэральнага ўрада Германіі ад 17 чэрвеня гаварылася, што BYSOL рэалізуе праект са жніўня 2024 па чэрвень 2025 года на суму каля 95 000 еўра ў рамках падтрымкі фонду EVZ. Фінансуюцца арганізацыі ў Польшчы, Германіі, краінах Балтыі і Каўказа. Больш падрабязную інфармацыю ўрад даць адмовіўся, бо гэта стварала сур'ёзную пагрозу рэпрэсій  невялікай і патэнцыйна лёгка ідэнтыфікаванай групе асоб.

Таксама ў адказе нямецкага ўраду гаворыцца, што ім вядома пра кантакты Ціханоўскай з прадстаўнікамі палка Каліноўскага. Пры гэтым Ціханоўская выступае за мірны пратэст, а Германія падтрымлівае дэмакратычны рух і асуджае гвалт з боку рэжыму Лукашэнкі.

Публічную інфармацыю пра падтрымку былых палітвязняў нямецкія ўлады даваць адмовіліся, але прадаставілі яе з грыфам "VS — толькі для службовага карыстання".

У новым запыце ад 9 ліпеня дэпутаты ад AfD задаюць наступныя пытанні:
— ці фінансаваліся ці фінансуюцца ў Нямеччыне праекты Беларускага Фонду салідарнасці BYSOL (калі так — якія праекты, з якога часу і ў якім аб'ёме)?
— ці былі ў сувязі з планаваным цэнтрам дакументацыі Другой сусветнай вайны і нямецкай акупацыі ў Еўропе перамовы з беларускімі, расійскімі або ўкраінскімі няўрадавымі арганізацыямі або ўрадамі, і калі так — калі, з кім канкрэтна і па якой тэматыцы?
— ці накіроўваюцца сродкі з федэральнага бюджэту на падтрымку "былых палітычных зняволеных", а таксама і такім беларускім былым зняволеным, якія знаходзяцца ў Германіі, а калі так — колькім і ў якім аб'ёме?
— ці сфармаваў федэральны ўрад меркаванне наконт дыпламатычнага поспеху Злучаных Штатаў, якія праз спецыяльнага пасланца Келага дамагліся вызвалення С. Ціханоўскага і яшчэ 13 зняволеных, і калі так — якое гэта меркаванне, асабліва ў кантэксце таго, ці можа Германія і, магчыма, Еўрапейскі Саюз атрымаць урокі з дыпламатыі ЗША, і якія менавіта?
— ці накіроўвала Генпракуратура Беларусі ў рамках расследавання нацыянал-сацыялістычных злачынстваў, учыненых на беларускай тэрыторыі, запыты аб прававой дапамозе ў Германію, і калі так — калі, колькі разоў, па якіх справах і з якім вынікам?

Адказу ад федэральнага ўрада Германіі пакуль няма.

Каментуючы для Reform.news гэтую сітуацыю, сузаснавальнік BYSOL Андрэй Стрыжак выказаў задавальненне, што не былі раскрытыя партнёры ў рамках праекта з EVZ. "Такім чынам, абароненыя тыя, хто звяртаўся да нас па дапамогу", — канстатаваў ён.

Разам з тым Стрыжак выказаў насцярожанасць, што дэпутатам далі службовы доступ да звестак пра падтрымку былых палітвязняў.

"Калі ў людзей, якія атрымалі доступ да інфармацыі, ёсць зламысныя мэты, то магчымая ўцечка даных. BYSOL не супрацоўнічаў з урадам Германіі ў пытаннях дапамогі былым палітвязням, аднак я не выключаю, што такую дапамогу аказвалі іншыя арганізацыі. Патэнцыйныя рызыкі ўцечкі нельга ігнараваць", — дадаў кіраўнік BYSOL.