Кар’ера ці дзеці: чыноўнікі зноў вінавацяць беларускіх жанчын

13/05/2025 - 16:45

Мужчина и женщина держаться за руки и идут рядом

Адказ Уладзіміру Караніку, які абвінаваціў беларусак у "невыкананні плана" па нараджэнні дзяцей / pixabay.com

Віцэ-прэм’ер Беларусі Уладзімір Каранік заявіў, што "большасць беларусак плануюць мець двух дзяцей, а гэта фактычна толькі ўзровень простага ўзнаўлення насельніцтва".

— <...> Дэмаграфічнага росту мы пры гэтым не назіраем. Але нават 30% [жанчын. — Еўрарадыё] усё ж такі гэты план не выконваюць у поўнай меры — маюць аднаго дзіцяці, — сказаў Каранік.

Ён адзначыў, што "павышэнне ўзроўню жыцця, гендарная роўнасць, роўныя магчымасці ўдзельнічаць у эканоміцы краіны, будаваць кар’еру прыводзяць да таго, што многія нашы актыўныя, разумныя, прыгожыя жанчыны адкладаюць час уступлення ў шлюб".

— Яны плануюць дасягнуць пэўных поспехаў у прафесійнай дзейнасці, у кар’еры, а нараджэнне дзяцей адкладаюць на потым. І гэта прыводзіць, як і ў многіх развіваючыхся краінах, да зніжэння нараджальнасці, — дадаў чыноўнік.

На гэтыя абвінавачанні ў бок беларускіх жанчын з вуснаў Караніка для Еўрарадыё адказала гендарная даследчыца Ірына Сідорская.

— Усё, што сказаў прадстаўнік улады, выглядае як класічны падыход чыноўнікаў, якія вінавацяць жанчын у тым, што яны маюць свае прыярытэты і імкнуцца да самарэалізацыі.

Але трэба гаварыць пра тое, што ў многіх краінах — як развітых, так і тых, што развіваюцца, — жанчыны адкладаюць дзяцей не толькі з-за кар’ерных імкненняў, але і з-за эканамічных цяжкасцяў.

Кошт жыцця, цэны на жыллё, нізкія заробкі, нізкая падтрымка з боку дзяржавы — усё гэта уплывае на рашэнне аб нараджэнні дзяцей. Гендарныя стэрэатыпы пад маркай "традыцыйных каштоўнасцей".

Атрымліваецца, што калі жанчына хоча рэалізаваць сябе ў прафесіі — гэта праблема і рызыка для яе "традыцыйнай" ролі у сям'і, — кажа даследчыца.

Дэмаграфічная праблема — не толькі ў жанчынах, дадае Сідорская.

— Каранік забывае, што мужчыны таксама павінны ўдзельнічаць у падтрымцы сям'і. Складаная сітуацыя не толькі ў жанчын — і мужчыны могуць сутыкацца з цяжкасцямі ў спалучэнні працы і сямейных абавязкаў.

Калі толькі жанчыны будуць насіць адказнасць за нараджэнне дзяцей, мы працягнем жыць у няправільнай сістэме, дзе ролі падзеленыя толькі па полу, і ўсё гэта шкодзіць грамадству ў цэлым.

Замест таго, каб працягваць вінаваціць жанчын за тое, што яны імкнуцца да самарэалізацыі, трэба сур'ёзна задумацца аб змяненні сістэмных праблем, якія стаяць перад сям'ёй: ад стварэння жыллёвых умоў да ўмацавання сістэмы сацыяльнай падтрымкі і стварэння роўных магчымасцяў для ўсіх — як для мужчын, так і для жанчын.