А праз сліну? Адказы на частыя пытанні пра ВІЧ
ВІЧ (жоўтае) паражае клетку чалавека / Unsplash
Навукоўцы кожны год становяцца ўсё бліжэй да стварэння лекаў ад ВІЧ. Тое, што яшчэ дзесяць гадоў таму здавалася фантастыкай, цяпер выглядае больш рэалістычна, бо ўжо некалькі чалавек у свеце змаглі цалкам пазбавіцца ад віруса імунадэфіцыту.
Але ёсць дастаткова людзей, каму не хапае базавых ведаў пра ВІЧ. Еўрарадыё вывучыла, што часцей за ўсё шукаюць беларусы па гэтай тэме, а адказы на пытанні знайшлі пры дапамозе арганізацыі "Стэп бай стэп".
ВІЧ-пагроза толькі для людзей з наркатычнай залежнасцю і ЛГБТ?
Не. ВІЧ перадаецца пэўнымі шляхамі (кроў, сперма, вагінальныя/рэктальны вадкасці, грудное малако), а не ў межах сацыяльных груп.
Па статыстыцы сярод тых, у каго выяўляецца ВІЧ, 70-80% выпадкаў — гэта людзі працаздольнага ўзросту 30-39 гадоў з "традыцыйнай" арыентацыяй, якія не маюць залежнасцяў. Любы чалавек, які практыкуе сэкс без абароны або кантактуе з нестэрыльнымі інструментамі, можа сутыкнуцца з ВІЧ. Лепшае, што працуе для ўсіх: прэзерватывы, рэгулярнае тэставанне, PrEP (да- і посткантактная прафілактыка) пры неабходнасці і адмова ад агульных іголак.
ВІЧ і СНІД — гэта тое самае?
Не. ВІЧ — вірус; СНІД — позняя стадыя нялечанай ВІЧ-інфекцыі, калі імунітэт сур'ёзна аслаблены і ўзнікаюць апартуністычныя інфекцыі. Сучасная тэрапія (АРВТ) душыць вірус і не дае хваробе прагрэсаваць — большасць людзей на лячэнні ніколі не даходзяць да стадыі СНІДу альбо аднаўляюцца са стадыі СНІД. Ключ — ранняе выяўленне, прыхільнасць лячэнню і назіранне ў лекара. Вынік: пры своечасовай тэрапіі людзі з ВІЧ жывуць звычайнае, паўнавартаснае жыццё.
Можна заразіцца ВІЧ праз пацалунак або выпіўшы з адной шклянкі?
Не. Вірус не перадаецца праз сліну, кашаль/чханне, абдымкі, поціск рукі, агульны посуд, басейн, укусы насякомых. Сліна змяшчае рэчывы, якія душаць вірус, а канцэнтрацыя ВІЧ у сліне вельмі нізкая. Напрыклад, каб доза віруса ў сліне стала дастатковай для інфіцыравання, неабходна тры літры сліны, калі сліна будзе з прымешкай крыві — то дзесяць мілілітраў. Калі казаць пра пот, то для заражэння патрэбна цэлая ванна поту, у выпадку слёз — цэлы басейн.
