НАУ: Беларускія ўлады рыхтуюцца да магчымай вайны

— Рэжым Лукашэнкі ніколі яшчэ не быў так падрыхтаваны да вайны, як цяпер, — заявіў кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення Павел Латушка падчас прэс-канферэнцыі ў Варшаве 31 ліпеня.

Каманда НАУ анансавала трохсерыйны фільм “Беларусь у кіпцюрах вайны”, прэм’ера якога адбудзецца 3 жніўня на YouTube-канале Паўла Латушкі. Ён створаны на падставе аналітычнага даклада НАУ “Сістэмная падрыхтоўка рэжыму Лукашэнкі да магчымасці ўступлення ў вайну на баку Расіі і рэкамендацыі па недапушчэнні такога сцэнара”.

Паводле Паўла Латушкі, “рэжым Лукашэнкі паслядоўна будаваў прававую, палітычную, эканамічную і ідэалагічную інфраструктуру, якая дазваляе ў кароткі тэрмін перайсці ў ваенны стан і пачаць удзел у ўзброеным канфлікце”.

Каманда НАУ звярнула ўвагу на шэсць кірункаў, у якіх рэжым Лукашэнкі праводзіў сістэмную і мэтавую падрыхтоўку краіны да вайны.

Законы пад вайну

Павел Латушка распавёў, што з 2022 года ў Беларусі адбываецца рэвізія ваеннага заканадаўства і ключавых стратэгічных дакументаў.

Да прыкладу, прынятая ў 2022 годзе новая рэдакцыя Канстытуцыі пазбавіла Беларусь статусу нейтральнай і бяз'ядзернай дзяржавы.

Як мінімум, 13 спецыяльных адзінак унутраных войскаў існуе ў вялікіх гарадах.

— Рэжым Лукашэнкі рыхтуе не толькі армію, але і грамадзянскае насельніцтва — як тыл, а ўнутраныя войскі — як сілу для падаўлення, — кажа Павел Латушка.

Ваенная эканоміка

Выдаткі на абарону ў 2025 годзе павялічыліся на 32%, у параўнанні з 2024 годам, і складаюць каля 9% ВУП Беларусі.

За апошнія годы паскорылася развіццё вайскова-прамысловага комплексу.

Паводле Дзяржаўнага камітэта па ваенна-прамысловай дзейнасці, 24 новых тыпа узбраення было распрацавана ў мінулым годзе. І 4 тысячы новых адзінак узбраення было прынята.

Таксама Павел Латушка згадаў, што каля 500 беларускіх прадпрыемстваў супрацоўнічаюць з расійскім ваенна-прамысловым комплексам.

— Глыбокая інтэграцыя беларускага ваенна-прамысловага комплексу з расійскім сведчыць пра пераўтварэнне Беларусі ў паўнавартасную ваенную майстэрню Крамля, — кажа Латушка.

І дадае: “Ва ўмовах дэфіцыту знешняга гандлю, Беларусь актыўна нарошчвае запасы золата і валюты — аналагічна таму, як гэта рабіла Расія напярэдадні поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну ў 2022 годзе”.

Кааперацыя з Расіяй

Кіраўнік НАУ называе ўровень беларуска-расійскай інтэграцыі “беспрэцэдэнтным”.

Пастаянная дыслакацыя расійскіх войскаў, супольная рэгіянальная групаванне войск і рэгулярныя супольныя вучэнні сведчаць пра поўную ўзаемадзеяздольнасць і глыбокую каардынацыю.

НАУ: Беларускія ўлады рыхтуюцца да магчымай вайны

Павел Латушка і Арцём Брухан

Асаблівую занепакоенасць выклікаюць будучыя вучэнні “Захад 2025”.

Таксама НАУ адзначае, што Расія актыўна перадае Беларусі сучасныя сістэмы ўзбраення: зенітна-ракетныя комплексы С-400, аператыўна-тактычныя ракетныя комплексы “Іскандэр-М”, а таксама сродкі радыёэлектроннай барацьбы (РЭБ).

Акрамя гэтага ў 2023 годзе было падпісана пагадненне аб размяшчэнні тактычнай ядзернай зброі на тэрыторыі Беларусі.

— Такая зброя разглядаецца як "абарончы парасон" у выпадку ўзброенага канфлікту, — кажа Павел Латушка.

Ваенная інфраструктура

Прадстаўнік НАУ Арцём Брухан працягнуў тэму ваеннае падрыхтоўкі. Паводле яго, з 2023 года Беларусь актыўна рэалізуе праект будаўніцтва сістэмы абарончых умацаванняў, вядомай як “Лінія Хрэніна”.

— Гэтыя ўмацаваныя раёны, афіцыйна названыя “вузламі супраціву”, размяшчаюцца ўздоўж стратэгічна важных напрамкаў — перш за ўсё на поўдні, уздоўж мяжы з Украінай, а таксама на захадзе — паблізу межаў з Польшчай і Літвой. Адзін з такіх вузлоў знаходзіцца ў Брэсцкай вобласці, другі — у Гродзенскай, — кажа Брухан.

Акрамя гэтага, у рэжыме падвышанай сакрэтнасці знаходзяцца беларускія чыгункі і нядаўна ў Мінску была распачатая масавая праверка бамбасховішчаў.

Ментальная падрыхтоўка да вайны

Усе пералічаныя фактары ўмацоўваюцца і ідэалагічнай падрыхтоўкай грамадзян да магчымай вайны, у тым ліку праз дзяржаўныя медыя і працяг масавых рэпрэсій.

Таксама НАУ кажа, што толькі ў мінулым годзе праз вайскова-патрыятычныя лагеры, створаныя на базе вайсковых частак, прайшло больш за 30 000 дзяцей.

Звяртаюць увагу і на актыўную перабудову сістэмы аховы здароўя з улікам ваенных патрэб.

— Праводзяцца вучэнні па разгортванні палявых шпіталяў, а таксама падрыхтоўка медыцынскага персаналу да працы ва ўмовах масавага паступлення параненых. Пераглядаюцца працэдуры аказання дапамогі, ствараюцца запасы лекаў і медыцынскага абсталявання, — кажа Павел Латушка.

Беларусь у пастцы вайны

Паводле Паўла Латушкі, усе гэтыя фактары сведчаць пра тое, што Беларусь апынулася ў пастцы вайны.

— Мы не хочам, каб Беларусь стала тэатрам ваенных дзеянняў. Ці магчыма гэтага пазбегнуць? Магчымым рашэннем мог бы быць круглы стол — дыялог для выхаду краіны з ваеннай пасткі і палітычнага крызісу. Аднак тут трэба, каб Лукашэнка даў дакладны адказ дзеяннямі — ці з'яўляецца ён самастойным палітыкам, ці марыянеткай Крамля, — кажа кіраўнік НАУ.

— Але на сённяшні дзень мы канстатуем, што Лукашэнка не самастойны, ён палітычны слабак, ён цалкам пад кантролем Крамля. Калі б ён кіраваўся нацыянальнымі інтарэсамі Беларусі, ён бы даўно пайшоў на дыялог або ўжо сышоў бы з пасады. Ён не рыхтаваўся б да вайны, не быў бы саўдзельнікам агрэсіі Расіі супраць Украіны, не ладзіў бы міграцыйны крызіс з суседзямі. Калі ён не распачне гэтых дзеянняў, тады мы павінны пазбавіцца ілюзій адносна яго суб'ектнасці. Значыць, ён не гарант незалежнасці, не гарант міру і не гарант захавання беларускай дзяржаўнасці. Значыць, круглы стол з яго ўдзелам немагчымы, бо ён выбірае вайну. Хай дакажа адваротнае, — падсумаваў кіраўнік НАУ Павел Латушка.