Як атачэнне Лукашэнкі зарабляе на гульнявой залежнасці: расследаванне

На азартных гульнях беларусаў зарабляе РУП “Беларускія латарэі”, падкантрольнае Кіраванню справамі прэзідэнта (КСП). Акрамя продажу латарэйных білетаў, арганізацыя валодае анлайн-латарэяй “Белбэт”.

Фактычна “Белбэт” — гэта віртуальнае казіно, якое не падпарадкоўваецца правілам, усталяваным для такога роду азартных гульняў. “Белбэт” не патрабуе ідэнтыфікацыі асобы і праверкі ўзросту гульцоў. У выніку там прайграюць рэальныя грошы нават непаўналетнія.

БРЦ сумесна з “Кіберпартызанамі” і ў партнёрстве з “Белсатам” разабраўся, як працуе латарэя, хто за ёй стаіць і ці можна вярнуць прайграныя дзіцем грошы.

Еўрарадыё коратка пераказвае гэтае расследаванне. Поўны тэкст даступны тут.

Як працуе “Белбэт” і чаму гэта праблема

“Белбэт” не падпарадкоўваецца строгім правілам гульнявога бізнесу. Гэта дазваляе арганізатарам абыходзіць абмежаванні, такія як абавязковая ідэнтыфікацыя гульцоў і ўзроставая цэнзура (21+). У выніку нават падлеткі могуць гуляць на рэальныя грошы, што пацвярджаюць скаргі бацькоў у інтэрнэце.

Аднак вярнуць прайграныя грошы практычна немагчыма — арганізатары сцвярджаюць, што гэта "адказнасць бацькоў".

Хто стаіць за “Белбэт”

“Белбэт” належыць РУП “Беларускія латарэі”, уласнасць КСП. Латарэі прыносяць 99,8% прыбытку кампаніі, якая ў 2023 годзе планавала зарабіць больш за 6 млрд рублёў ($1,8 млрд).

Як паведамляюць расследавальнікі, гэтыя сродкі ідуць на праекты, звязаныя з атачэннем Аляксандра Лукашэнкі. Сярод іх — падтрымка прапагандыста Аляксея Талая, будаўніцтва сховішчаў для бульбы і дапамога самбістам.

Праграмнае забеспячэнне для “Белбэт” распрацавала кампанія “Сінезіс”, якая трапіла пад санкцыі ЕС у 2020 годзе за стварэнне сістэмы распазнавання асоб Kipod, што выкарыстоўвалася для падаўлення пратэстаў у Беларусі.

Гульнявая залежнасць: схаваная пагроза

Эксперты мяркуюць, што даступнасць “Белбэт” павышае рызыкі ўзнікнення гульнявой залежнасці, асабліва сярод падлеткаў. Гульняманія, уключаная Сусветнай арганізацыяй аховы здароўя ў спіс псіхічных расстройстваў, развіваецца хутчэй, калі гульня даступная анлайн.

“Калі азартныя гульні прасоўвае дзяржава, людзі памылкова лічаць іх бяспечнымі”, — тлумачыць псіхолаг Наталля Скібская.

Ці можна змагацца з “Белбэт”?

У адрозненне ад анлайн-казіно, дзе для рэгістрацыі патрабуецца пашпарт, у “Белбэт” гуляюць без праверкі асобы. Бацькі, дзеці якіх страцілі грошы, сутыкаюцца з адмовамі ў іх вяртанні.

На ўзроўні ўрада абмяркоўвалася ідэя ідэнтыфікацыі ўдзельнікаў латарэй. Але ўладальнік “Белбэт” фактычна заблакаваў гэтую ініцыятыву, спаслаўшыся на тое, што гэта можа знізіць прыбытак.