Эксперт: Калі не даспадобы курс долара, не трэба называць яго спекулятыўным

Альтэрнатыўныя валютныя таргі, абяцаныя Нацбанкам на гэтым тыдні, у панядзелак не пачаліся. Пра гэта Еўрарадыё паведаміў супрацоўнік інфармацыйнай службы “Беларускай валютна-фондавай біржы” Віталь Ціханаў.

Віталь Ціханаў: “Мы працуем па звычайным рэгламенце. У ім не прадугледжаныя дадатковыя сесіі. Так што працуем, як працавалі”.

Пры гэтым сп. Ціханаў заўважае, што гістарычныя таргі, на якіх валюту можна было б набыць і прадаць не па курсе Нацбанка, а па коштах, што ўсталяваліся б згодна з попытам і прапановай, біржа можа пачаць у любы момант.

Віталь Ціханаў: “Зараз вызначаюцца правілы рэгламента. Пра ўсе свае рашэнні мы паведамляем на нашым афіцыйным сайце. Там жа распісваем усе тонкасці, з якімі могуць сутыкнуцца ўдзельнікі таргоў. І даем спасылку на нарматыўны дакумент, які правілы таргоў прапісвае больш падрабязна. Нарматыўныя дакументы зацвярджае назіральны савет, які ўзначальвае прадстаўнік Нацыянальнага банка. А тэхнічна мы да ўсяго гатовыя”.

На думку Вадзіма Іасуба, фінансавага аналітыка афіцыйнага партнёра “Альпары” у Мінску, з адкрыццём альтэрнатыўных валютных таргоў чакаць больш нельга. Бо самы зручны момант для іх пачатку — як кажуць, учора:

Вадзім Іасуб: “Чым даўжэй зацягваецца адсутнасць валюты — тым вышэйшыя гэтыя не вельмі зразумелыя курсы на так званым “шэрым” і “чорным” рынку. Калі б альтэрнатыўныя таргі ўвялі раней — на маю думку, курс бы вырас менш значна”.

Пры гэтым эксперт кажа, што называць спекулятыўнымі тыя курсы, па якіх долары сёння з’яўляюцца на валютным рынку, не варта:

Вадзім Іасуб: “Курс на рынку можа быць адзін: гэта кошт, па якім можна свабодна набыць і па якім можна свабодна прадаць. І тое, што ён некаму не падабаецца, — гэта не нагода называць яго спекулятыўным. І ўсе астатнія сектары (у тым ліку і той самы афіцыйны курс, які ўжо мае нейкае рытуальнае значэнне) мусяць набліжацца да рэальнага”.

Цікава, што кожнага ахвочага на альтэрнатыўныя валютныя таргі не пусцяць. Калі яны ўсё ж будуць абвешчаныя, удзел у іх змогуць узяць толькі 32 арганізацыі, зарэгістраваныя ў валютнай секцыі БВФБ.

“У таргах на біржы ў залежнасці ад секцыі ўдзельнічаюць толькі чальцы гэтай секцыі — валютнай, фондавай і тэрміновай, — працягвае Віталь Ціханаў. — Што датычыцца валютных таргоў — гэта 32 банкі”.

Менавіта банкі і вызначаць паміж сабой справядлівы курс беларускага рублю да замежных валютаў. Вадзім Іасуб лічыць, што ў такім выпадку можна спадзявацца на пэўнае ажыўленне беларускага рынку. Няхай і з падаражэннем імпарту на розніцу паміж коштам афіцыйнага і “дасяжнага” долара.

Вадзім Іасуб: “Адсутнасць таргоў хаця б па якіх-небудзь коштах — гэта праблема ў маштабах эканомікі краіны. Праз гэта спыняюцца прадпрыемствы — і гаворка не толькі пра імпарцёраў… То бок, калі зараз не ўвесці механізм для легальнага доступа да валюты — насельніцтва і прадпрыемстваў — наступствы будуць блізкія да катастрафічных”.

Пры гэтым аналітык мае пэўныя сумневы наконт таго, што альтэрнатыўныя валютныя таргі ўсё ж адбудуцца. Нягледзячы нават на знешнюю гатовасць Нацбанка да іх правядзення і відавочную неабходнасць свабоднага ўтварэння курсаў:

Вадзім Іасуб: “Праводзіць ці не праводзіць таргі, у якім рэжыме, якія там мусяць быць абмежаванні — складаецца такое ўражанне, што гэтае пытанне не ў кампетэнцыі Нацбанка. Што колькі ў нас каштаваць долару, які ў краіне навінен быць заробак у пераліку на долары — гэта пытанне палітычнае”.