Амерыканскі бізнесмен беларускага паходжання ставіць на ногі ваенных УСУ

Нядаўна амерыканскі бізнэсовец з беларускімі каранямі Юрый Арашыдзэ піў гарбату з былым галоўнакамандуючым Украіны Валерыем Залужным.

Ва Украіне ўсе ведаюць, што ў Арашыдзэ — беларускія карані. Але ва Украіне таксама ведаюць, што дзякуючы яму сотні ўкраінскіх вайскоўцаў сталі на ногі пасля ампутацыі. Юрый і яго калега, доктар-пратэзіст Якаў Градзінар стварылі дабрачынны фонд Protez Foundation. Ужо некалькі гадоў дзякуючы фонду вайскоўцы атрымліваюць бясплатныя пратэзы рук і ног — могуць зноў хадзіць (нават у горы) і абдымаць блізкіх.

— Я ўвесь час кажу, што ў мяне кроў — грузінская, душа — украінская, што нарадзіўся я ў Беларусі, але з амерыканскім менталітэтам, — распавядае Юрый карэспандэнтцы Еўрарадыё на добрай украінскай мове.

"Нам бы нічога не ўдалося, калі б мы не былі такія ... крэйзі?”

— Вы займаліся траковым бізнэсам, жылі ў ЗША, пры гэтым у вас яшчэ і беларускія карані. Здаецца, што да чаявання з Залужным з гэтай стартавай пазіцыі нічога не вядзе…

— А потым пачалася вайна. Для мяне гэта быў асабісты шок. Незадоўга да гэтага я шмат часу праводзіў у Кіеве, мае бабуля і мама родам з Украіны. І таму навіну пра вайну было эмацыйна складана прыняць.

У першыя дні ад шоку я проста не разумеў, што адбываецца. У мяне ў офісе вісяць два вялікіх экрана, і на іх выведзеныя навінавыя парталы. І я проста без прыпынку сачыў за навінамі на гэтых экранах. А потым стаў думаць, чым магу дапамагчы.

Калі ў нас было шмат людзей, мы ўбачылі, што ім трэба абслугоўванне пратэзаў. І мы адкрылі першы пратэзны цэнтр ва Украіне. Наша галоўная місія-змяніць пратэзаванне ва Украіне. Мы разумелі, што не зможам дапамагчы ўсім у ЗША, але можам зрабіць так, каб пратэзаванне ва Украіне было лепшым.

Зразумеўшы, што не хапае кадраў, якія могуць пратэзаваць, мы адкрылі Protez Academy, дзе з нуля навучаем нашых пратэзістаў і фізіятэрапеўтаў.

Калі б мы з доктарам Якавам абодва не былі такія — не ведаю, як сказаць па-ўкраінску ... крэйзі? — нам бы нічога не ўдалося. Але мы сышліся ў нашым жаданні дапамагаць, і часам робім проста нерэальныя рэчы.

— Якія?

— Мы наладзілі ўвесь працэс — ад пачатку, калі вайсковец запоўніў анкету, да таго, як ён скончыў рэабілітацыю. І ўжо запратэзавалі больш за 500 вайскоўцаў і дзяцей.

Мы таксама аб'ядналі больш за 4 тысячы донараў у 40 краінах свету, якія дапамагаюць нам рабіць пратэзы для ўкраінцаў, і гэта сапраўды крута. Калі мы кажам, што адзін пратэз каштуе мінімум 10 тыс. даляраў, можа здацца, што гэта непад'ёмная сума. Але нашы ахвярадаўцы данацяць па 10, 20, 50 даляраў — і вось ужо мы закрываем чарговы збор.

За тры гады мы пабудавалі тры цэнтры Protez Foundation  адзін у ЗША і два ва Украіне. І сабралі каманду з матываваных людзей. А прама зараз працуем з Міністэрствам унутраных спраў Украіны, каб адкрыць яшчэ адзін цэнтр.

"Навошта вам памяшканне на Майдане, у вас што, шмат грошай?”

— Адзін з вашых пратэзных цэнтраў працуе ў Закарпацці, самым бяспечным рэгіёне Украіны. А другі адкрыўся ў самым цэнтры Кіева, на Майдане. Чаму там?

— Так, у нас часам пытаюцца — навошта вам пратэзны цэнтр на Майдане, у вас што — шмат грошай? Не, у нас ёсць дамоўленасць з арэндадаўцам.

Але галоўнае — размяшчаючы Protez Foundation ў цэнтры Кіева, мы паказваем стаўленне да вайскоўцаў. Калі яны прыходзяць у цэнтр, дзе ім прапануюць каву, калі яны атрымліваюць якасны сэрвіс, яны адчуваюць гэта стаўленне. Мы хочам, каб яны бачылі, што для іх зрабілі лепшае.

Калі шчыра, я думаю, што кожны, хто разумее, што адбываецца ва Украіне, павінен дапамагаць. Мы самі робім, што можам — і даем магчымасць дапамагаць іншым. Праз нас вы можаце дапамагаць аднаўляць жыцці людзей.

— Калі вы вывучылі ўкраінскую мову?

— Да вайны я не гаварыў па-ўкраінску і беларуску. Але з пачаткам вайны пачаў чытаць шмат украінскіх кніг, глядзець фільмы, ролікі на ютубе... Я ўбіраў мову, як дзіця, якое спачатку ўсё разумеў, але не магло пачаць гаварыць.

А потым пачаліся сустрэчы з украінскімі міністрамі, сустрэчы ў офісе прэзідэнта, запрашэнні ў эфіры ўкраінскіх тэлеканалаў... я разумеў, што калі не змагу весці размову на ўкраінскай, гэта будзе выглядаць не вельмі добра. Так што цяпер я ўжо маю зносіны па-ўкраінску. Яшчэ цяжкавата, але паступова атрымліваецца.

Усе ведаюць, што я нарадзіўся ў Беларусі. Усе разумеюць, што Беларусь дапамагла наступу Расіі. Што я зь Беларусі.

Калі вы хочаце, каб больш украінскіх вайскоўцаў зноў сталі на ногі, заданаціць можна тут.