Што такое вірус папіломы чалавека і як ён можа прывесці да анкалогіі

З мая беларускіх дзяўчынак пачнуць бясплатна вакцынаваць ад вірусу папіломы чалавека. Часцяком ВПЧ прыводзіць да раку шыйкі маткі — гэта другая па распаўсюджанасці анкалогія ў жанчын сталага веку пасля раку грудзей. Пра тое, што гэта за вірус, якую пагрозу арганізму ён нясе і як ад яго абараніцца, піша выданне YOUR.

Што такое вірус папіломы чалавека?

Вірус папіломы чалавека ці коратка ВПЧ, здольны паражаць скурны і генітальныя пакровы — анагенітальную зону, зону вульвы і похвы жанчын. То-бок пераважна адбываецца пашкоджанне слізістых абалонак і скурнага покрыва менавіта ў вобласці геніталій.

На сённяшні дзень існуе больш за 100 відаў ВПЧ і па статыстыцы, каля 70% выпадкаў раку шыйкі маткі былі выкліканыя вірусам папіломы чалавека.

Таму генітальны ВПЧ, у большасці выпадкаў, лічыцца анкагеннага, на адрозненне ад агульных папілом, якія знаходзяцца там, дзе зоны большай потлівасці: падпахі, вобласць шыі і іншае.

Як адбываецца заражэнне вірусам?

Галоўная прычына развіцця ВПЧ-няправільная гігіена. Гэта тычыцца наведвання басейнаў, саўнаў і іншых масавых месцаў. Калі на паверхні скуры будуць якія-небудзь ранкі або драпіны, то вельмі лёгка можна будзе захварэць на гэты вірус.

Разам з тым, генітальны ВПЧ перадаецца толькі палавым шляхам. У мужчын вірус у перадусім уражвае рэктальную зону і выяўляецца ў выглядзе высыпанняў, а ў жанчын — гэта зона вульвы, пахвінная вобласць, слізістая похвы і слізістая шыйкі маткі.

У ВПЧ вельмі высокая тропнасць (сукупнасць бактэрый, тыпаў клетак, дзе можа размнажацца вірус), таму з вонкавых скурных пакроваў, калі маюцца вонкавыя востраканцовыя ўтварэнні па тыпу кандылом або папілом, ён паступова распаўсюджваецца і ў похву, і на шыйку маткі.

Што трэба рабіць, каб прадухіліць ВПЧ? 

Праз тое, што існуе мноства тыпаў і відаў вірусу папіломы чалавека, яны падзяляюцца на 3 групы: высокаанкагенныя, среднеанкагенныя і низкаанкагенныя. Найбольш высокаанкагеннымі лічацца 16 і 18 тыпы ВПЧ. Менавіта таму для абароны чалавечага арганізма, у 2006 годзе ў ЗША была распрацавана вакцына "Гардасіл".

Навошта прышчапляюць хлопчыкаў і дзяўчынак?

Вакцына супраць ВПЧ уводзіцца, пачынаючы з 9-гадовага ўзросту, як дзяўчынкам, так і хлопчыкам. Калі раней інтэрвал дзеяння прышчэпкі займаў з 9 да 26 гадоў, то сёння, дзякуючы распрацоўцы "Гардасіл-9" ён уздзейнічае на большую колькасць тыпаў ВПЧ і ўзроставы цэнз вырас да 45 гадоў.

Раней атрыманне прышчэпкі звязана з тым, што ў гэтым веку дзяўчынкі і хлопчыкі яшчэ не жывуць палавым жыццём, таму эфектыўнасць вакцыны вырастае ў 2 разы.

Што менавіта садзейнічае развіццю анказахворванняў? 

Калі ў жанчын ёсць эрозія шыйкі маткі, частыя запаленчыя працэсы, то гэта ўжо прыдатны фон для хуткага развіцця ВПЧ.

Аднак не заўсёды наяўнасць ВПЧ прыводзіць да развіцця раку шыйкі маткі, бо пераход з прадракавага стану ў ракавы займае мінімум 3-4 гады і максімум 10-20 гадоў.

У выпадку, калі жанчына доўгі час не звярталася да гінеколага, не праходзіла абследаванне, то ў яе, з вялікай імавернасцю можа развіцца рак шыйкі маткі. Таму вельмі важна своечасова атрымаць вакцыну, каб пазбегнуць настолькі сур'ёзных наступстваў. 

Колькі жанчын у Беларусі за год захворваюць на рак шыйкі маткі? 

Паводле Міністэрства аховы здароўя, рак шыйкі маткі — адно з самых распаўсюджаных жаночых гінекалагічных анказахворванняў у Беларусі. Кожныя два дні ў краіне на гэты від раку захворвае пяць жанчын, і кожны дзень гэтая хвароба забірае жыццё адной жанчыны. Штогод у краіне дыягнастуюць каля 800 выпадкаў раку шыйкі маткі, з якіх каля 300 сканчаюцца смяротна.

Якая імавернасць таго, што пасля атрымання вакцыны знізіцца рызыка ўтварэнняў шыйкі маткі? 

Вакцына "Гардасіл" вельмі эфектыўная і рызыка развіцця раку шыйкі маткі зніжаецца ў 97-100% выпадках. На жаль, на сённяшні дзень з прычыны высокага кошту прэпарата не ўсе дзяржавы ў свеце ўвялі яе ў каляндар прышчэпак.

Урады каля 120 краін, якія ўжо выкарыстоўваюць вакцыну ад ВПЧ у календары прышчэпак, бяруць на сябе адказнасць за аплату паловы сумы прэпарата. Але грамадзяне маларазвітых краін, у якіх няма такой магчымасці, набываюць вакцыну прыватным шляхам. 
 

Якія наступствы могуць быць пасля атрымання вакцыны?

Абсалютна ніякіх пабочных наступстваў няма, бо "Гардасіл" выпускаецца вось ужо на працягу 16 гадоў і за ўсе гады эксплуатацыі вакцыны, не было выяўлена ні воднага негатыўнага ўздзеяння на арганізм.

Ці можна зрабіць прышчэпку ад ВПЧ у Беларусі? 

У Беларусі нядаўна абнавілі каляндар прышчэпак і дапоўнілі яго вакцынацыяй супраць вірусу папіломы чалавека для дзяўчынак 11 гадоў. Згодна з Міністэрствам аховы здароўя, бесплатныя прышчэпкі пачнуць рабіць з мая. Паводле інфармацыі Еўрарадыё прыўчапляць дзяўчынак будуць кітайскай вакцынай Walrinvax. У той жа час у краіне даступная амерыканская вакцына "Гардасіл-4", якая абараняе ад чатырох тыпаў папіломы, — яе можна зрабіць за грошы. Тры дозы гэтай вакцыны ў дзяржаўнай паліклініцы будуць каштаваць 1110 рублёў.

Акрамя таго ў Беларусі дзейнічае сістэма скрынінгу: раз на пяць гадоў жанчыны ва ўзросце ад 30 да 60 гадоў могуць здаць аналіз на ВПЧ.