Беларусь увяла "белы пашпарт" для ўкраінцаў: што гэта значыць?

Беларусь зрабіла больш жорсткімі правілы перасячэння гуманітарнага калідора Макраны — Даманава. Цяпер украінцам з часова акупаваных тэрыторый без замежнага пашпарта трэба афармляць так званы "белы пашпарт". Што гэта за дакумент і якія складанасці ўзнікаюць у тых, хто перасякае мяжу — разбіраліся "Новости Донбасса".

Пункт пропуску "Макраны" знаходзіцца за 50 кіламетраў ад Брэста. Дабрацца да яго па тэрыторыі Беларусі можна на грамадскім транспарце, таксі або праз перавозчыкаў. Ад пераходу "Даманава" да валынскага Ковеля — 77 км. У тг-каналах людзі дзеляцца вопытам перасячэння мяжы і шукаюць спадарожнікаў.

“За апошнія 2 месяцы трое знаёмых ехалі праз Макраны, засталіся задаволеныя — танна, без лішніх турбот, але (!) там пешшу ісці амаль 2 км, дарога асфальт і як быццам бы ад нейтральнай паласы Украіна можа даць каляску", — піша карыстальніца Дар'я.

Аднак, каб трапіць на пункт пропуску "Макраны" з Расіі, украінцам патрабуецца расійскі пашпарт, паведамляюць удзельнікі чатаў.

"Загран расійскі трэба мець, у Беларусі папрасілі даць не толькі ўнутраны, але і замежны расійскі. Сказалі, вы едзеце за мяжу, у вас мусіць быць расійскі загран. Я дала яго ім. Усё нармальна. Усім добрай паездкі! Фізічна цяжка, і маральна таксама, але ўсё можна пераадолець, калі ёсць мэта і разуменне!" — расказвае Ксюша.

На ўчастку Макраны — Даманава мяжу могуць перасекчы толькі грамадзяне Украіны, толькі пешшу і толькі ў адзін бок — у бок Украіны.

"Адлегласць пешага пераходу 2 км. Час для яго праходжання ў кожнага свой. Малады праходзіць за 20 хвілін, а чалавек ва ўзросце можа ісці і 2 гадзіны. Агульны час праходжання двух межаў і пешага пераходу займае ў сярэднім каля 4 гадзін. Калі дакументы ў парадку — праблем ніякіх няма і нюансаў таксама", — дзеліцца вопытам Антон.

Але цяпер цяжкасці могуць паўстаць у многіх, хто хоча вярнуцца з часова акупаваных тэрыторый. Беларусь змяніла правілы выезду. Раней беларускія памежнікі прапускалі людзей з любымі ўкраінскімі дакументамі, няхай гэта будзе ўнутраны пашпарт, пасведчанне аб нараджэнні або пасведчанне кіроўцы. Цяпер без замежнага пашпарта перасекчы мяжу немагчыма. Для гэтага неабходна атрымаць "белы пашпарт" — неафіцыйную назву праязнога дакумента, які выдаюць у консульстве Украіны ў Беларусі пры адсутнасці замежнага пашпарта. Афіцыйная назва — "праязны дакумент для вяртання ва Украіну".

Для яго атрымання трэба звярнуцца ў консульства Украіны ў Мінску, пацвердзіць грамадзянства, падаўшы ўнутраны пашпарт або пасведчанне аб нараджэнні, і чакаць дакумент да месяца. Увесь гэты час давядзецца заставацца ў Беларусі.

Пешаходны гуманітарны калідор можна перасякаць толькі адзін раз. Калі чалавек вярнуўся на акупаваную тэрыторыю, зноў перасекчы мяжу праз Беларусь ён не зможа — памежнікі не прапусцяць. Адзіны выхад — складаны маршрут праз краіны Балтыі ці Грузію, але толькі пры наяўнасці ўкраінскага замежнага пашпарта. 

Але і ў цэлым трапіць на акупаваныя тэрыторыі без расійскага пашпарта становіцца ўсё больш складана. Адзіны шлях — праз Маскву, аэрапорт Шарамецьева, дзе людзей падвяргаюць фільтрацыі. Толькі 20% украінцаў паспяхова яе праходзяць, астатніх разварочваюць. У некаторых выпадках расійскія спецслужбы ставяць штамп дэпартацыі на 5, 10 або 20 гадоў, што робіць вяртанне ў акупаваныя рэгіёны немагчымым.

“Што тычыцца мяне, пры ўездзе ў РФ стараюся быць нешматслоўнай. Еду з Грузіі, на пытанне, дзе была, адказваю: "У Тбілісі". А калі пытаюцца, ці была яшчэ дзесьці, адказваю — была. І калі пытаюцца, ці ёсць украінскі пашпарт, тут без пытанняў — дастаю ўнутраны расійскі і ўкраінскую біяметрыю і чакаю на размову з таварышам са спецаддзела. Але непасрэдна на пашпартным кантролі даю мінімум інфармацыі пра свае перамяшчэнні", — дзеліцца Даша.

На думку перавозчыкаў, увядзенне "белага пашпарта" можа быць звязанае са зборам інфармацыі расійскімі спецслужбамі.