Ці гатовая Украіна вызваляць беларусаў, якія сядзяць у турмах?

14/11/2025 - 19:32

Меркаванні народных дэпутатаў Рады і прадстаўніка МЗС Украіны

Меркаванні народных дэпутатаў Рады і прадстаўніка МЗС Украіны / тэлеканал АНТ

Карэспандэнт Еўрарадыё падчас 4-га Форума Астрожскіх спытаў у прадстаўнікоў украінскай улады, ці гатовая яна вызваляць беларусаў, якія сядзяць у турмах праз салідарнасць з Украінай. Тых, каго затрымалі па “справе Гаюна”, а гэта па інфармацыі праваабаронцаў больш за 100 чалавек. Гэта рэйкавыя партызаны. Гэта добраахвотнік Васіль Верамейчык, якога затрымалі ва В’етнаме і перадалі Беларусі.

“Схема ёсць, магчымасць таргавацца з Лукашэнкам ёсць”

Уладзімір Ар’еў, нардэп Вярхоўнай рады Украіны з фракцыі “Еўрапейская салідарнасць” лічыць, што ў гэтым пытанні патрэбна палітычная воля кіраўніцтва Украіны і каб былі даны заданні МЗС Украіны.

— Я не бачу ніякіх дыпламатычных шляхоў па вызваленню людзей, акрамя комплекснага ціску на рэжым Лукашэнкі. Тут Украіна павінна распрацаваць сумесна з ЗША і ЕС такі механізм супрацоўніцтва, пры якім людзей перададуць у краіны Еўрасаюза. Па той жа схеме зараз перадаюць беларускіх палітвязняў.

Схема ёсць, магчымасць таргавацца з Лукашэнкам ёсць. Ён зараз працуе як гандляр рабамі, Лукашэнку проста варта зацікавіць, — лічыць нардэп.

— На жаль, я не бачу ніякіх крокаў украінскага боку ў гэтым напрамку. Калі гэта пытанне падымаць больш жорстка, што мы зараз і робім, тады пра нейкі канструктыў можа ісці гаворка. Можна спрабаваць дзейнічаць праз міжпарламенцкія групы, праз народныя звароты нардэпаў. Я іх асабіста гатовы падтрымаць, — запэўніў Уладзімір Ар’еў.

“Украінская ўлада не пойдзе на публічны кантакт”

Ігар Гузь, нардэп і сустаршыня дэпутацкай групы “За дэмакратычную Беларусь” у Вярхноўнай радзе ліча, што магчыма ўсё, таму трэба падлучаць да гэтай працы ЗША.

— Лукашэнка хоча, каб з ім украінская ўлада вяла публічны дыялог. Прыехала ў Мінск, вось як амерыканцы, пачала б таргавацца. Нас цікавяць лёсы украінскіх грамадзян, паверце. Ёсць спецслужбы, якія вядуць камунікацыю, як з беларусамі, так і з расіянамі.

Я думаю, што ўкраінская ўлада не пойдзе на публічны кантакт па гэтаму напрамку да канца вайны. І гэта праблема, — папярэджвае Ігар.

— Але будзем спрабаваць праз амерыканцаў уключыць нашых грамадзян у абмен, для нас гэта важна. Такія спробы робяцца, я не магу дакладна сказаць. Але дапусціць, што хтосьці з украінскай ўлады ў Мінску будзе весці дыялог мы не можам, гэта не магчыма на сённяшні дзень.

Наконт беларусаў, якія пацярпелі праз салідарнасць з Украінай — магчыма ўсё. Але амерыканскі бок — гэта амерыканскі бок, у іх ёсць свае інтарэсы. У іх ёсць сваё бачанне.

Беларускія дэмсілы, еўрапейскія палітыкі таксама з імі кантактуюць на гэты конт. Усе зацікаўленыя, каб з беларускіх турмаў вызвалілі ўсіх.

Але для Лукашэнкі гандаль палітвязнямі — гэта інструмент, і ён будзе вызваляць людзей патрохі, праз зняцце санкцый вытаргоўваць лепшыя ўмовы.

Я не веру, што мы не падымаем гэтае пытанне. Проста рэжым ставіць свае ўмовы, таму сітуацыя выглядае зараз такім чынам, — падсумоўвае народны дэпутат Украіны.

“Украіна праз консульскі дэпартамент у Беларусі можа рабіць крокі па вызваленні грамадзян Беларусі”

Міхайло Харышын, раднік Дэпартамента несяброўскіх краін МЗС Украіны прапанаваў беларускай дэмакратычнай грамадскасці дамагацца ад афіцыйнага Мінску, каб ён больш актыўна абараняў правы сваіх грамадзян.

— Што тычыцца Верамейчыка, то тут трэба было разумець у якую краіну ты едзеш. Безумоўна, можна было чакаць такі вынік з дэпартацыяй у Беларусь. Наша Міністэрства абароны і іншыя структуры пастаянна папярэджваюць ваяроў-замежнікаў, каб яны ўлічвалі фактар бяспекі і сувязяў мясцовых уладаў з рэжымам Лукашэнкі, — падкрэсліў раднік.

— Ёсць яшчэ адзін фактар — Украіна праз консульскі дэпартамент у Беларусі можа рабіць крокі па вызваленні грамадзян Беларусі.

Але толькі пры ўмовах, калі нас на гэта ўпаўнаважыць Беларусь. Самі мы не можам рабіць такія крокі, каб бараніць інтарэсы такой катэгорыі замежных грамадзян.

Ёсць такі нюанс у міжнароднай практыцы.

Зразумела, што ў дадзеным выпадку ніякіх сігналаў мы не атрымлівалі. Іх і быць не магло. Шукаюцца розныя спосабы, як гэта рабіць праз міжнародныя пляцоўкі і арганізацыі.

Я б не сказаў, што няма на гэта палітычнай волі з боку ўкраінскіх уладаў. Гэта тое, што я ведаю з пазіцыі МЗС. Тут хапае розных палітычных нюансаў — у міжнародным праве, міжнароднай дыпламатычнай практыцы — і сітуацыя кожнага чалавека асобна разглядаецца.

Важна, каб беларуская грамадскасць, апазіцыйныя сілы дамагаліся ў афіцыйнага Мінску, каб ён больш актыўна абараняў правы сваіх грамадзян, нягледзячы на розныя палітычныя погляды. Для нас не мае розніцы ці чалавек падтрымлівае адну ці іншую партыю, для нас існуюць толькі грамадзяне Беларусі і Украіны. І дзяржава абавязана абараняць іх правы, — упэўнены Міхайло Харышын.