Гісторыю Беларусі ў школе вучаць па-руску, бо на гэтай мове падручнікі

Еўрарадыё пагартала падручнікі па гісторыі разам з настаўнікамі і навукоўцамі.

У краме “Падпісныя выданні”, што на праспекце Незалежнасці каля палічкі з гістарычнымі кнігамі не людна. Пытаюся ў прадаўшчыцы, ці шмат кніг ёсць на мове.

“Я заўважаю, што апошнім часам больш сталі выдаваць па-беларуску. Асабліва дзіцячыя кнігі. А пачынаць трэба з дзяцей. Што ўжо з мяне пачынаць, я калі па-беларуску кажу, з мяне смяяцца пачынаюць”.

На палічцы з гістарычнымі кнігамі на беларускай — прыкладна палова. У асноўным, падрыхтоўчыя выданні для абітурыентаў і школьныя падручнікі.

У Цэнтральнай кнігарні аднолькавыя кнігі па гісторыі для абітурыентаў ёсць і па-руску, і па-беларуску. Пытаюся ў прадаўшчыцы, якія лепш бяруць?

“Практычна ўсе бяруць. Адна серыя ідзе і руская, і беларуская. Вось, “Апорны канспект” засталіся на беларускай, а былі такія ж на рускай”.

Калі так, то абітурыенты больш рыхтуюцца па-руску. Такі апорны канспект каштуе 22 тысячы за 400 старонак. Дапаможнікі і падручнікі да тэсціравання абыдуцца ў 10-12 тысяч. Падручнікі для ВНУ — даражэй. Шасцітомнік па Гісторыі Беларусі пад рэдакцый Касцюка абыдзецца ў 240 тысяч, за ўсе 6 кніг.

Кіруюся ў кнігарню "Акадэмкніга". Тут заўважаюць, што падручнікамі па гісторыі цікавяцца. Праўда, рускамоўнымі.

“Попытам карыстаюцца падручнікі па Гісторыі Новіка для вышэйшай школы. Яны ёсць і па-руску і па-беларуску. Выданні на рускай мове набываюць лепш. Цяпер шмат дапаможнікаў па тэсціраванні. Тыя, якія па-руску бяруць лепш”, — кажа таваразнаўца Вольга Клычкова.

Жанчына дадае, што цяпер гістарычная літаратура карыстаецца попытам. У тым ліку і на беларускай мове. Пытаюся, а якую б кнігу Вольга параіла прачытаць сваім дзецям.

“Я б хацела, каб яны чыталі кнігі на беларускай мове па гісторыі. Можа быць, параіла б кнігі Алеся Краўцэвіча”.

Як даведалася Еўрарадыё, у школах Гісторыю Беларусі выкладаюць і па-руску, і па-беларуску. У сталічных школах у асноўным карыстаюцца рускай мовай, а ў вёсках — беларускай. Пытаемся ў настаўнікаў, як лепш.

“Калі працаваў на вёсцы, выкладаў па-беларуску. Дзеці лепш разумелі. Мне зручней, калі гісторыя на беларускай мове, многія тэрміны спецыфічныя”, — кажа настаўнік 13 школы працоўнага пасёлку Касцюкоўка. Цяпер ён вядзе гісторыю па-руску, “бо так, просяць дзеці”. Да таго ж падручнікі ў школе на рускай мове.

У камітэце адукацыі Мінгарвыканкаму кажуць, што гісторыю па-беларуску выкладаюць у беларускамоўных школах. У рускамоўных — па-руску, бо падручнікі напісаныя па-руску. Але калі дзеці і бацькі захочуць вывучаць гісторыю на роднай мове, могуць звярнуцца да адміністрацыі школы. І заўважаюць, што не памятаюць, каб такія выпадкі былі.

“Апошнім часам справа з падрыхтоўкай школьных падручнікаў пайшла лепш, — заўважае гісторык, доктар навук Валянцін Голубеў. — Прайшоў час з 1992 года, калі былі першыя падручнікі. Яны былі пробныя і пісаліся навукоўцамі. Туды намагаліся ўкласці як мага больш інфармацыі. З часам падручнікі ўдасканальваліся, дапрацоўваліся”.

А вось у падручніках для ВНУ хібы ёсць, дадае гісторык.

“Падручнік пад рэдакцыяй Новіка…Там ёсць як плюсы, так і мінусы. Мая асабістая думка, ён занадта палітызаваны. Калі падручнікі 1990-х былі цалкам антымаскоўскія, то ў гэтым падручніку адваротная лінія. Яны занадта праўсходнія”.

Наведаўшы чатыры кнігарні, карэспандэнт Еўрарадыё заўважыў толькі двух чалавек, якія разглядалі кнігі на палічцы “Гісторыя Беларусі”. Ніхто з іх нічога не набыў.

Фота: gazeta.a42.ru