Сайты не могуць хаваць ад міліцыі звесткі пра карыстальнікаў форумаў

120613 Svjardlou Ananim.mp3

Еўрарадыё вырашыла даведацца, ці можа сёння захаваць ананімнасць беларускі карыстальнік інтэрнэту.

“Калі гаворка ідзе пра грамадзянскую позву, калі закранутыя пытанні гонару і годнасці — ананімнасць вельмі хутка ператвараецца ў неананімнасць, — распавядае Аляксандр Стэльмах, дырэктар сайта Onliner, на якім ляжаць адны з самых папулярных форумаў байнэта. — Тым, хто любіць жорстка выказвацца на форумах, трэба памятаць пра тое, што ў нас у краіне дастаткова розных дзяржаўных органаў, якім трэба рабіць прыгожыя справаздачы. А мы, натуральна, паводле закону абавязаныя даць ім інфармацыю”.

Адміністрацыя Onliner ведае пра сваіх карыстальнікаў толькі тое, што яны пажадалі пра сябе паведаміць. Плюс IP-адрасы, з якіх адпраўляюцца паведамленні. Менавіта яны, часцей за ўсё, і цікавяць міліцыю.

Згодна са словамі заснавальніка партала TUT.BY Юрыя Зісера, час, калі міліцыянты мусілі ісці па “айпішнікі” інтэрнэт-хуліганаў да ўладальнікаў форумаў, прайшоў. Усе допісы і рэплікі праходзяць праз “Белтэлекам”, які праз IP можа вылічыць нумар тэлефона і месца, з якога адпраўленае паведамленне.

Юрый Зісер: “Інфармацыя на ўсіх форумах: і на нашым, і на вашым, і на “Хартыі”, і яшчэ там дзе — раней, чым трапляе на форум, праходзіць праз “Белтэлекам”, дзе яны бачаць так званыя серверныя логі. Прычым ім да нас не трэба нават звяртацца, бо яны валодаюць усімі патрэбнымі звесткамі. Яны і не звяртаюцца да нас”.

Гэта датычыцца не толькі форумаў, але і ліставання па электроннай пошце!

Юрый Зісер: “Ніводная паштовая служба не шыфруе перапіску па змоўчанні. Адзінае, што шыфруецца, — гэта перадача самога пароля. Там з поштай складаней, бо пры шэрагу ўмоваў яна можа шыфравацца. Але гэта трэба лезці ў наладкі”.

Адзіны інтэрнэт-сэрвіс, які шыфруецца “прымусова”, па змоўчанні, — гэта Skype. А вось шыфраванае злучэнне па пратаколе https трэба адмыслова ўключаць. Калі вы хочаце зашыфраваць, напрыклад, ліставанне праз Gmail — трэба паставіць галачку ў наладках бяспекі.

У Эстоніі, дзе амаль ва ўсіх кавярнях ёсць бясплатны Wi-Fi, а праз інтэрнэт выбіраюць дэпутатаў і нават атрымліваюць школьныя хатнія заданні, сітуацыя з ананімнасцю… нагадвае беларускую.

“Калі паліцыя робіць запыт, пытаецца ў нас, з якога IP адпраўленае паведамленне на форуме — мы не можам адмовіць”, — распавядае Еўрарадыё супрацоўніца інфармагенцтва Delfi. Форумы пад яго артыкуламі штодня збіраюць сотні каментароў.

Супрацоўніца Delfi: “Прэмадэрацыі ў нас няма. Мы зараз ідзем да таго, каб магчымасць каментаваць засталася толькі ў зарэгістраваных карыстальнікаў. Але пакуль што і гэтага няма. Затое самі карыстальнікі нашых форумаў сочаць адно за адным. Калі нехта пакідае абразлівы каментар — адразу паведамляюць мадэратару, каб ён звярнуў увагу. Гэта вельмі распаўсюджана”.

Шмат рэсурсаў у інтэрнэце трымаюцца на кантэнце, які ствараюць самі карыстальнікі. Шырокае распаўсюджанне UGC — user-generated content — сталася адным з галоўных дасягненняў Web 2.0. Напрыклад, расійскі інтэрнэт-часопіс Look At Me хваліцца, што за 4 гады рэдакцыя і карыстальнікі разам напісалі 814 тысяч 709 допісаў. Гэтага хапіла б на 5 тысяч папяровых часопісаў!

“Мы дагэтуль не прымушаем карыстальнікаў паведамляць свае рэальныя імя і прозвішча, — распавядае Еўрарадыё гендырэктар Look At Me Аляксей Амётаў. — Але, пры гэтым, у нас ёсць Facebook-канэкт, якім юзеры актыўна карыстаюцца. Чалавек націскае на кнопку, заходзіць да нас праз Facebook, і мы атрымліваем усе яго звесткі. Такіх карыстальнікаў каля 40%”.

То бок, калі чалавек хоча схавацца — ніхто не перашкаджае яму стварыць пост пад нікам “Іван Пятроў”. Ці зарэгістраваць фэйкавы акаўнт на Facebook.

“У мяне, напрыклад, два профілі на Facebook. Што праўда, імя на абодвух — маё. Гэта на той выпадак, калі адзін заблакуюць, каб адразу быў гатовы другі. Па-рознаму бывае, але мне здаецца, што большасць на гэты конт не парыцца”, — працягвае Аляксей Амётаў.

Ананімнасць карыстальнікаў застаецца адным з прынцыпаў працы LiveJournal. Аўтары "жывых журналаў" ад пачатку праекту рэгіструюцца пад нікамі. Сапраўдныя імя, прозвішча і спасылкі на старонкі ў сацыяльных сетках можна пазначыць у Profile… пры жаданні.

“Мы працуем паводле законаў ЗША і знаходзімся пад юрысдыкцыяй штата Каліфорнія, — хваліцца Уладзімір Медушыўскі, прадстаўнік украінскага (найбліжэйшага да Беларусі) офіса LiveJournal. — Думаю, для нашых карыстальнікаў важна тое, што ні з Расіі, ні з Украіны, ні з Беларусі іх дзённік закрыць немагчыма без рашэння суда штата Каліфорнія”.

Закрыць — немагчыма. Але вылічыць кватэру, з якой пакінуў запіс беларускі карыстальнік “Жывога журнала”, нескладана.

“А калі міліцыя ў кватэры знойдзе, напрыклад, бабулю і ўнука — сумневаў у тым, хто пакінуў допіс, не застанецца”, — іранізуе Юрый Зісер.