Маці братоў Мурашкаў: Да нас прыйшлі міліцыянты нават пасля выбуху ў метро

У верасні 2005 года з розніцай у 8 дзён на вуліцах Віцебска прагрымелі 2 выбухі. Іх ахвярамі сталі 40 чалавек — дзякаваць Богу, ніхто не загінуў. 21 кастрычніка 2005 года Аляксандр Лукашэнка сказаў, што падазраваныя па гэтай справе затрыманыя.

“Яны думалі, што іх не знойдуць, але іх хутка вылічылі, і цяпер яны даюць паказанні”, — сказаў прэзідэнт. Гэтыя словы датычыліся Віталя і Юрыя Мурашкаў — двух віцебчукоў, якія так і не сазналіся ў злачынстве. Іх выпусцілі ў красавіку наступнага, 2006 года. З тых часоў прайшло 5 гадоў. Але маці хлопцаў Валянціна Мурашка нават сёння сумняецца ў тым, што вінаватыя ў віцебскіх выбухах затрыманыя.

Валянціна Мурашка: “Вядома, гэта радасна, што іх злавілі. Але, з іншага боку, у мяне закрадаюцца сумневы. Ці яны гэта? Маладыя хлопцы… Дакладна ўзрост не ведаю, але чула, як сыны абмяркоўвалі, што адзін — з 1986-га года”.

Еўрарадыё: І гэта азначае, што ў 2005 годзе яму было 18 ці 19 гадоў! А колькі сынам было ў 2005 годзе?

Валянціна Мурашка: “Віталік у 1980 годзе нарадзіўся, а Юра — у 1982-м… Значыць, старэйшаму было 25 гадоў, гэта быў ужо дарослы чалавек са сфарміраванымі поглядамі на жыццё. А Юры было 23.

З іншага боку, мяне супакойвае, што там былі відэакамеры. Таму, можа, сапраўды гэта затрымалі тых людзей? Але я ўсё ж сумняюся, што гэта яны. Час пакажа”.

Пасля таго, як у 2005 годзе Віталя і Юрыя Мурашкаў выпусцілі з віцебскага СІЗА, міліцыянты турбавалі іх толькі двойчы. Першы раз — 4 ліпеня 2008 года. А другі — сёлета, 11 красавіка.

Валянціна Мурашка: “Прыходзілі да нас у дзень тэракта, прыкладна а 9-й увечары. Я ў званнях не разбіраюся… Міліцыянт прадставіўся, прад’явіў пасведчанне. Дома быў толькі малодшы, Юра, бо Віталь у гэты час быў у дызелі. Ён вяртаўся з Воршы ад цешчы — у яго жонка з Воршы, і цешча жыве там. Міліцыянт запытаўся: “Ці ведаеце вы, што адбылося ў Мінску?” Сын сказаў, што ведае. “А дзе ты сёння быў, што рабіў?” — працягвае міліцыянт. Юра адказаў, што быў дома і ў Мінск сёння не ездзіў”.

11 красавіка міліцыянт завітаў да Мурашкаў і яшчэ раз — пасля таго, як вярнуўся старэйшы брат. Хлопцаў па-ранейшаму падазраюць у тым, што яны могуць быць датычныя да тэрактаў…

“Першы год пасля таго, як сыноў выпусцілі з СІЗА, вельмі шмат людзей глядзелі на маю сям’ю незадаволена. Думалі, што мае хлопчыкі сапраўды маглі гэта зрабіць… — прыгадвае Валянціна Мурашка. — Нават суседзі, разам з якімі мы засяляліся ў дом, пры сустрэчы мяне падтрымлівалі, а за маёй спінай казалі: “Гэтыя? Гэтыя маглі…” Гісторыя гэтая пакінула вельмі цяжкі асабак. І гэта ўжо на ўсё жыццё. Цяпер, калі я бачу міліцыянтаў, у мяне нервовы зрыў. Мяне трасе, калоціць ад страха, каб мае сыны больш не трапілі у такое ж становічша”.

Але, па словах Валянціны Рыгораўны, насля некалькіх месяцаў, якія яе сыны правялі за кратамі па падазрэнні ў здзяйсненні выбуха ў Віцебску, яны здолелі вярнуцца да жыцця.

Валянціна Мурашка: “У іх зараз цалкам нармалёвы лад жыцця. Мы з мужам гадавалі іх, каб яны любілі працу і жылі ў строгасці. Дзеці не зламаліся, не пайшлі, як кажуць, па дрэнным шляху. Яны змаглі вытрываць гэта ўсё… Паўгода прасядзелі ў СІЗА. Я ўжо не буду казаць пра тое, як да іх ставіліся сакамернікі… Ім было нялёгка”.

Еўрарадыё: А малодшы ажаніўся з таго часу?

Валянціна Мурашка: “Так, ажаніўся ў 2007 годзе. А Віталь ажаніўся 24 верасня 2005 года. Але пасля таго, які іх выпусцілі — развёўся. А цяпер ажаніўся другі раз — і ўдала!”

Па словах Валянціны Мурашкі, у 2005 годзе ад яе сыноў віцебскім міліцыянтам было патрэбнае прызнанне ў здзяйсненні выбухаў. Сёлета затрыманыя па падазроне ў тэрарызме “раскалоліся” праз некалькі гадзінаў знаходжання ў органах бяспекі. А ў 2005-м Віталя і Юрыя пратрымалі ў ізалятары нашмат даўжэй.

Валянціна Мурашка: “Вядома, на іх удздейнічалі. Я ўпэўненая, сыноў хацелі зрабіць вінаватымі”.

Пра людзей, якія здзейснілі выбух у мінскім метро, кажуць, што яны псіхічна хворыя. Для братоў Мурашкаў у 2005 годзе знайшлі іншы, больш празаічны матыў злачынства:

Валянціна Мурашка: “Абвінавачвалі Віталя. Маўляў, ямы трэба было гуляць вяселле. І нібыта яго падкупілі, ён пагадзіўся здзейсніць выбух за грошы. Але хлопцы ў мяне добра выхаваныя. Віталь добрую працу меў, і грошы на вяселле адкладаў з заробку. Ладзіў вяселле сам — я не магла яго вяселле зрабіць, і заробак у меня быў невялікі, і мужа ў той час ужо не было. Хлопцы ведаюць, што трэба чэсна жыць. І спяць па начах спакойна”.